Κωνσταντινούπολη - 'Ενα ταξίδι στο χρόνο και την ιστορία

ΙΩΑΝΝΗ   Θ.  ΓΙΑΒΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

  

                                            

ΑΘΗΝΑ  2010

~~~~ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ~~~~

Σαν απλός ταξιδευτής, ως ευσεβής προσκυνητής ξεκίνησα κι εγώ μια μέρα του Μαγιού να εκπληρώσω μια επιθυμία μου , να βρεθώ στα Άγια χώματα της πόλης που λάτρεψα μεσα από τις διηγήσεις, τα αφιερώματα, τους θρύλους και τραγούδια, της Κωνσταντινούπολης.

Και ο πόθος έγινε πραγματικότητα.

Ρίγη κατέκλισαν το σώμα και την ψυχή μου όταν την αγνάντεψα από μακριά.

Η συγκίνησή μου ακόμη πιο μεγάλη όταν προταντίκρυσα τον Πάνσεπτο ναό της του Θεού Σοφίας - την Αγιά Σοφιά.

Και φυσικά η επίσκεψη στο Πατριαρχείο, μια αποκάλυψη.

Αν δεν το ζήσεις δεν μπορείς να συλλάβεις το μέγεθος του μεγαλείου και να νιώσεις τη βαθιά σημασία των προσκυνημάτων στην Πόλη.

Σε αυτό το έντυπο θα προσπαθήσω να μεταφέρω έστω και νοερά τις εντυπώσεις από τη γνωριμία με την Βασιλίδα των πόλεων

Μέσα από τις σελίδες του θα περιηγηθούμε στα πιο σημαντικά μνημεία της Πόλης και θα περιδιαβούμε τους δρόμους και στα σοκάκια της γνωρίζοντας από κοντά την ψυχή αυτής της πόλης.

Θα ταξιδέψουμε νοερά ως τα νερά του Μαρμαρά, θα αγναντέψουμε το Βόσπορο και θα γοητευθούμε από τον Κεράτιο.

Θα περπατήσουμε στις αγορές της, θα χαθούμε στη λαγνεία της ανατολίτικης ατμόσφαιρας και θα γευθούμε τους μεθυστικούς χυμούς της Ανατολής.

Ένα νοερό ταξίδι στο χρόνο και την ιστορία!!!

Για να γνωρίσουμε, να μάθουμε, να κατανοήσουμε και τελικά να  κάνουμε το όνειρο πραγματικότητα και ως ευσεβείς προσκυνητές να έρθουμε στην Πόλη και να την ζήσουμε από κοντά… και θα μας ανταμείψει.

Να είστε σίγουροι γι’ αυτό.  

                                                                                                ΓΙΑΝΝΗΣ  ΓΙΑΒΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ.

Η Πόλη Θρύλος, η Βασιλεύουσα, η Βασιλίδα των πόλεων, η του Κωνσταντίνου πόλις, η σημερινή Istanbul (Εις την Πόλιν).

Δεν υπάρχει στον κόσμο πόλη που να περικλείει τόσα πολλά στοιχεία όμοια και ταυτόχρονα αντιφατικά, τόσο οικεία και τόσο ανατρεπτικά και συνάμα να αναδύει ένα μεγαλείο μοναδικό σ’ όλη την οικουμένη, ένα μεγαλείο 17 αιώνων που περικλείει δόξα, πλούτο, λαμπρότητα και παράλληλα καταφρόνια, φτώχια, μαρασμό, παρακμή.

Η Ιστορία της Πόλης χάνεται στους αιώνες.

Αρχαιολογικά ευρήματα ανάγουν την κατοίκηση στην περιοχή της ιστορικής πόλης και πιο συγκεκριμένα στο χώρο που απλώνεται το Ανάκτορο Τοπκαπί-Σαράιμπουρνου, περίπου στην 4^η π.χ. χιλιετία και συγκεκριμένα στην χαλκολιθική εποχή.

Γύρω στα 680 π.χ. άποικοι από τα Μέγαρα της Αττικής εγκαθίστανται στην Ασιατική ακτή και ιδρύουν την πόλη της Χαλκηδόνας Το 660π.χ. νέοι άποικοι από τα Μέγαρα πάλι φτάνουν στην Χαλκηδόνα με αρχηγό τον Βύζαντα, μετά από χρησμό που είχε πάρει από την Πυθία στους Δελφούς και ο οποίος έλεγε ότι θα κτίσει την πόλη του απέναντι από την πόλη των τυφλών.

Και πράγματι όταν ο Βύζαντας αντίκρισε την περιοχή απέναντι από την Χαλκηδόνα, κατάλαβε το νόημα του χρησμού(τυφλοί οι πρώτοι άποικοι που δεν είδαν τη σπουδαιότητα της απέναντι από την πόλη τους ακτής) και αφού πέρασε τους νέους αποίκους στην ακτή απέναντι από την Χαλκηδόνα ίδρυσε την πόλη του Βυζαντίου, στη θέση του σημερινού Σαράιμπουρνου με ακρόπολη το χώρο του σημερινού ανακτόρου Τοπκαπί.

Απόκτησε σύντομα μεγάλη εμπορική σημασία και πολλοί ήταν αυτοί που εποφθαλμιούσαν την πόλη. Το 513π.χ. οι Πέρσες για πρώτη φορά καταλαμβάνουν την πόλη έως το 470π.χ. οπότε εντάσσεται στην Αθηναϊκή Ηγεμονία. Αποσπάται από αυτή και το 407π.χ. οι Αθηναίοι την καταλαμβάνουν.  Τον ίδιο χρόνο ( 407π.χ ) καταλαμβάνεται η πόλη από τους Σπαρτιάτες.

Ο Φίλλιπος της Μακεδονίας εντάσσει την πόλη στο βασίλειό του.

Το 227π.χ. καταλαμβάνεται από τους Γαλάτες οι οποίοι τελικά εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Βιθυνίας στη Μικρά Ασία. Το έτος 146π.χ. η πόλη συμπεριλαμβάνεται στο ρωμαϊκό κόσμο ως πόλη σύμμαχος. Το έτος 196μ.χ. επί Σεπτημίου Σεβήρου η πόλη εκρωμαίζεται , επεκτείνεται και κοσμείται με νέα Αγορά, Ναούς και έναν ιππόδρομο Στην Ακρόπολη κτίζονται Ιερά του Δωδεκάθεου και η πόλη λαμπρύνεται.

Στην εποχή της τετραρχίας και μετά την επικράτηση του Μεγάλου Κωνσταντίνου ως Αυτοκράτωρ όλης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, επιλέχθηκε η περιοχή του Βυζαντίου για την ίδρυση της νέας πρωτεύουσας. Έτσι το 324 μ.Χ. μπαίνει ο θεμέλιος λίθος της ίδρυσης της «Νέας Ρώμης» από τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Μέγα σε μια προσπάθεια σταθεροποίησης της Αυτοκρατορίας του και της κλυδωνισμένης εξουσίας του. Τα εγκαίνια της νέας πόλης, έγιναν το 330μ.χ. και σε τίποτα δεν υστερούσε τη Ρώμης, ούτε σε μεγαλείο , ούτε σε λαμπρότητα.

Η ίδρυση της Νέας Ρώμης συνέπεσε με την αναγνώριση του Χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας του Ρωμαϊκού κόσμου και τη μεταφορά του διοικητικού κέντρου από τη Δύση στην Ανατολή.  

Η νέα αυτή πόλη που θα γίνει γνωστή με το όνομα Κωνσταντινούπολη θα παραμείνει για χίλια και τόσα χρόνια το κέντρο μιας Αυτοκρατορίας που έμεινε γνωστή ως Βυζαντινή Αυτοκρατορία συνεχιστής του αρχαίου Ελληνικού κόσμου και του ρωμαϊκού απ’ όπου και κληρονόμησε την οικουμενική και αυτοκρατορική ταυτότητά της. Σε όλο τον Μεσαίωνα υπήρξε το κυριότερο πολιτικό και οικονομικό κέντρο σε ανατολή και δύση και επηρέασε με τον πολιτισμό της τόσο τα όμορα Ανατολικά Ευρωπαϊκά κράτη αλλά και τη Δύση σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Για χίλια χιόνια παράμεινε αναχαιτιστικός βράχος σε κάθε βάρβαρη επιδρομή και διέσωσε τον Ελληνικό, Ρωμαϊκό και Ευρωπαϊκό πολιτισμό και κράτησε άσβεστη τη χριστιανική φλόγα σε όλη την Ανατολή και τη Δύση.

Και αφού πάλεψε με θηρία και δράκοντες λύγισε προδομένη από δικούς και ξένους και αφέθηκε στη μοίρα της και μέσω μιας Κερκόπορτας παραδόθηκε στον Κατακτητή που την κατέστησε το 1453 κέντρο μιας Νέας Αυτοκρατορίας της Οθωμανικής  για περίπου 470 χρόνια.

Ο Σουλτάνος Μωάμεθ ο Πορθητής μετονόμασε την πόλη σε Ίστανμπουλ, που είναι τουρκική παραφθορά της ελληνικής φράσης ‘’είς την Πόλιν’’

Έγινε το κέντρο του Ισλαμικού κόσμου και ταυτόχρονα διατήρησε άσβεστη τη φλόγα της χριστιανοσύνης και του Ελληνισμού και έγινε θρύλος, τραγούδι και διακαής πόθος όλων των εν τη οικουμένη Ελλήνων.

Μετά την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την Μικρασιατική καταστροφή το διοικητικό κέντρο του νέου Τουρκικού κράτους μεταφέρεται στην Ανατολία στην Άγκυρα, όμως η Κωνσταντινούπολη παρέμεινε και είναι ακόμη το οικονομικό και εμπορικό κέντρο της χώρας. Και όχι μόνο, σήμερα είναι και η πιο πολυπληθείς πόλη της χώρας με πληθυσμό κοντά στα 17.000.000, με μια αυξητική τάση 500.000 κάθε χρόνο.

Η σημερινή Κωνσταντινούπολη είναι ένα  πληθυσμιακό μωσαϊκό με κατοίκους απ’ όλη την επικράτεια και μετανάστες από Ασία, Αφρική και προσελκύει πολλούς επενδυτές από Ευρώπη και Αμερική.

Είναι μια πολυπολιτισμική πρωτεύουσα με όλα τα θετικά και αρνητικά της στοιχεία.

Συνδυάζει την Ανατολίτικη κουλτούρα με τον Δυτικό τρόπο ζωής διατηρώντας ατόφια τη δική της ταυτότητα που την κάνει να ξεχωρίζει ανά τον κόσμο..

Είναι μια πόλη που συγκαιράζει κάθε γνωστό πολιτιστικό στοιχείο. Χριστιανικά μνημεία αιώνων δίπλα σε μνημεία του Ισλαμικού πολιτισμού, ανατολίτικη αρχιτεκτονική μαζί με ευρωπαϊκή, κλασσική και μοντέρνα. Ισλαμικά , χριστιανικά, εβραϊκά , ευρωπαϊκά στοιχεία σε ένα μοναδικό συνδυασμό που της έδωσαν το δικαίωμα να ανακυρηχθεί για το έτος 2010 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.

Τα μνημεία της πολλά και πολυποίκιλα. Βυζαντινά, χριστιανικά, οθωμανικά, ισλαμικά, εβραϊκά που δίκαια την αναδεικνύουν πολιτιστικό και πολιτισμικό κέντρο Ανατολής και Δύσης.

Μνημεία πολλά ,πολυποίκιλα και μακραίωνα.

Ελάτε να τα γνωρίσουμε και να ταξιδέψουμε στο χρόνο και την ιστορία με πλοηγό τη φαντασία!!!

~~~ ΜΝΗΜΕΙΑ ~~~

      ΑΓΙΑ  ΣΟΦΙΑ  (Ο Ναός της του Θεού Σοφίας).

Ο μεγαλύτερος Ορθόδοξος χριστιανικός ναός , το σύμβολο και ο θρύλος για κάθε ελληνική ψυχή.

Ο σημερινός κεντρικός ναός είναι ο τέταρτος ναός που κτίστηκε στο συγκεκριμένο χώρο. Ο πρώτος κτίστηκε από τον Μέγα Κωνσταντίνο κατά την ανοικοδόμηση της νέας πρωτεύουσας σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής τo 325 τον οποίο ονόμασε ‘’Μεγάλη Εκκλησία‘’. Καταστράφηκε την εποχή του Μεγάλου Θεοδοσίου τo 381 από οπαδούς του Αρείου κατά την Β’ Οικουμενική Σύνοδο, κτίσθηκε ξανά , όμως το 404μ.χ. κάηκε ξανά κατά τη διάρκεια στάσης που έγινε λόγω της εξορίας του Πατριάρχη Ιωάννου του Χρυσοστόμου επί Αρκαδίου. Μεταξύ των ετών 408 – 415 ανοικοδομήθηκε νέος ναός  πιο μεγαλόπρεπος στον ίδιο ρυθμό από τον αρχιτέκτονα Ρουφφίνο, επί Θεοδοσίου Β’.. Ο τρίτος αυτός ναός διατηρήθηκε ως το 532μ.χ. οπότε πυρπολείται από τον όχλο κατά τη στάση του Νίκα  την εποχή της βασιλείας του Ιουστινιανού του Μέγα.

Μετά την καταστολή της στάσης και αφού εδραιώθηκε η αυτοκρατορική εξουσία ο Ιουστινιανός αποφάσισε να ανοικοδομήσει ξανά τον ναό σε νέα βάση και φυσικά πιο μεγαλόπρεπο, ως σύμβολό της Αυτοκρατορικής εξουσίας και του Θεϊκού Μεγαλείου.

Η κατασκευή του νέου ναού ανατέθηκε σε δυο διάσημους αρχιτέκτονες τους Ανθέμιο και Ισίδωρο. Το αρχιτεκτονικό σχέδιο που εκπόνησαν οι δύο αυτοί, αρχιτέκτονες είναι τρίκλιτη βασιλική μετα τρούλου με την καινοτομία ότι εισάγουν σε αυτό το ρυθμό τετράγωνη βάση που καταλήγει σε τέσσερα σφαιρικά τρίγωνα τα οποία στηρίζουν τον τρούλο και του δίνουν μια ανάλαφρη μορφή.

Αποτελείται από τον Εξωνάρθηκα, τον Εσωνάρθηκα, τον Κυρίως Ναό χωρισμένο σε τρία κλίτη, το Υπερώο, όπου είναι οι γυναικωνίτες και το Ιερό Βήμα.

Στο κεντρικό κλίτος του Ναού, κανείς θαυμάζει τον μεγαλοπρεπή τρούλου ο οποίος σου δίνει την αίσθηση ότι αιωρείται. Λαμπρά αρχιτεκτονικά στοιχεία στολίζουν το χώρο. Ορθομαρμαρώσεις με πολυποίκιλα μάρμαρα από όλη την τότε Βυζαντινή Αυτοκρατορία, πράσινοι και κόκκινοι κίονες με πάνλευκα  σκαλιστά κιονόκρανα με το μονόγραμμα του Ιουστινιανού και της Θεοδώρας, υπέροχα ψηφιδωτά και ένα απόκοσμο φως που λούζει όλον τον ναό το οποίο μπαίνει από τα 40 παράθυρα του τρούλου και τα άπειρα παράθυρα του υπόλοιπου ναού, δίνοντας του ένα υπερκόσμιο ουράνιο χαρακτήρα που έδωσε την εντύπωση στους απεσταλμένους του Ρώσου Ηγεμόνα Βλαδίμηρου, ότι ‘’τα επουράνια υμνολογούν και δοξολογούν μαζί με τους ανθρώπους τον Θεό’’ κατά δική τους μαρτυρία κι έτσι μετεδώθει  ο Χριστιανισμός στους Ρώσους ως επίσημη και μοναδική θρησκεία.

Γύρω από την κεντρική είσοδο του ναού υπήρχε τετράγωνη αυλή στη μέση της οποίας υπήρχε μαρμάρινη κρήνη με την επιγραφή «ΝΥΨΟΝΑΝΟΜΗΜΑΤΤΑΜΗΜΟΝΑΝΟΨΙΝ»

Ο νέος ναός ολοκληρώθηκε μέσα σε 16 έτη και 4 μήνες (532-548) και φυσικά είχε ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Ήταν ο υπέρλαμπρος ναός, ο αφιερωμένος στη του Θεού Σοφία και το μεγαλείο του ανηπέρβλιτο σε βαθμό να αναφωνήσει ο Ιουστινιανός έκθαμβος από το όλο σύνολο : «Νενίκηκα σε Σολομών».

Έγινε από την αρχή το σύμβολο του Ορθόδοξου χριστιανισμού καθώς και μιας ολόκληρης Αυτοκρατορίας της Βυζαντινής.

Εδώ στέφονταν οι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες κι εδώ ενθρονίζονταν οι Πατριάρχες.

Για χίλια χρόνια ήταν η έδρα του Οικουμενικού Πατριάρχη και φωτεινός φάρος για εκατομμύρια ορθοδόξους. Ήταν η Μεγάλη Εκκλησιά, το Μέγα Μοναστήρι, το κέντρο λατρείας του Τριαδικού Θεού  και σημείο αναφοράς για όλη την Ορθόδοξη Οικουμένη.

Όμως το 1453 μετά την πτώση της Βασιλεύουσας στα χέρια των Οθωμανών ο μεγάλος ναός μετετράπηκε σε Τζαμί προς δόξα του Αλλάχ από τον Μωάμεθ τον κατακτητή και παρέμεινε έτσι έως το 1934..

Στις ψυχές όμως του υπόδουλου ελληνικού λαού παρέμεινε ο μέγας ναός το μέγα μοναστήρι.

Πέρασε στον θρύλο και έγινε σύμβολο αλυτρωτισμού για όλον τον Ελληνισμό.

Κατά την Οθωμανική περίοδο όλα τα ψηφιδωτά καλύφθηκαν ,καθώς και ο Παντοκράτορας στον τρούλο και στη θέση τους τοποθετήθηκαν αποσπάσματα του κορανίου ή ζωγραφικά θέματα αραβοτουρκικής τεχνοτροπίας. Ο περιβάλλον χώρος άλλαξε, η κλειστή αυλή είχε καταστραφεί από την τελευταία Βυζαντινή εποχή και στη θέση της και γύρω από τον ναό κτίσθηκαν διάφορα κτίσματα και Μαυσωλεία(Τουρμπέδες).

Εντός του ναού στη θέση του Ιερού Βήματος στήθηκε το Μιχράμπ, η ιερή πύλη προς την Μέκκα με μια ελαφριά κλίση προς τα δεξιά της αψίδας του ιερού. Δεξιά και αριστερά του Μιχράμπ βρίσκονται δύο τεράστια καντηλέρια τα οποία μεταφέρθηκαν εδώ από την Βουδαπέστη όταν  αυτή καταλήφθηκε από τον Οθωμανικό στρατό.  Αριστερά της αψίδας είναι το θεωρείο του σουλτάνου έργο του 18^ου αιώνα επί Αχμέτ Γ’ και δεξιά στέκει ο Μινμπέρ(άμβωνας) όπου ανέβαινε ο χότζας μόνο κατά την προσευχή της Παρασκευής.

Στο δεξί κλίτος είναι η βιβλιοθήκη του σουλτάνου Μαχμούτ Α’  

Μετά την κατάργηση του Σουλτανάτου και του Χαλιφάτου από τον Κεμάλ Ατατούρκ(1923), το 1934 η Αγία Σοφία έπαψε να λειτουργεί ως τζαμί και με ειδικό διάταγμα μετατράπηκε σε Μουσείο και έτσι παραμένει ως σήμερα.

Η ανάδειξη και αποκατάσταση του μνημείου έγινε για πολλούς αρχαιολόγους αυτοσκοπός και με συνεχείς , εμπεριστατωμένες και επιστημονικές προσπάθειες τελικά εμφανίστηκε όλο εκείνο το παλαιό μεγαλείο που και σήμερα καταπλήσσει τα εκατομμύρια των επισκεπτών που ως προσκυνητές επισκέπτονται τον ιερό αυτό χώρο. Η Παναγία η Πλατυτέρα με τον αρχάγγελο Μιχαήλ αγκαλιάζει όλους μας. Τα πρόσωπα των αγίων, οσίων και των αυτοκρατόρων και αυτοκρατειρών μας διηγούνται παλιά μεγαλεία και δόξες και μας μαρτυρούν την ματαιότητα  και το πεπερασμένο του ανθρωπίνου γένους.

Όποιος επισκέπτεται αυτό το μεγαλειώδες μνημείο σίγουρα αναχωρεί αναγεννημένος με αυτογνωσία  πίστη και πνευματική ανάταση.

Φεύγει όμως και με μια πικρία διότι διαπιστώνει πως ένα μνημείο πνευματική κιβωτός δοξολογίας και λατρείας έχει αφεθεί στην τύχη του και στη φθορά του χρόνου.

Φεύγοντας ας κρατήσει ο καθένας μας μέσα του το αίσθημα της πνευματικής και εθνικής ανάτασης  και ας τάξει να βρεθεί σε Αυτόν το χώρο ξανά και να αναφωνήσει νοερά :

«Τη Υπερμάχω Στρατηγό τα Νικητήρια, ως λυτρωθήσα, των δεινών ευχαριστήρια»

      Ο  ΜΕΓΑΣ   ΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣ

Ο Ιππόδρομος της Πόλης που γειτνίαζε με το «Μέγα Παλάτιο» την έδρα των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων. Χτίστηκε την εποχή του Μέγα Κωνσταντίνου ως αντίστοιχος του Ιπποδρόμου της Ρώμης, στη θέση παλαιότερου Ιπποδρόμου που κτίσθηκε το 203μ.χ. από τον Σεπτήμιο Σέβηρο. Σε αυτόν δίνονταν αγώνες ιπποδρομιακοί και εδώ δοξάζονταν από το λαό νίκες αυτοκρατόρων και στρατηγών.

Κατά καιρούς κοσμήθηκε από τους Αυτοκράτορες με λαμπρά μνημεία που και σήμερα διασώζονται κατά το πλείστον.

Σε αυτόν τον χώρο  έπαιρναν το Αυτοκρατορικό χρίσμα οι εκάστοτε Αυτοκράτορες πριν στεφθούν επίσημα και από τον Πατριάρχη στην Αγιά Σοφία κι εδώ εκφράζονταν το λαϊκό αίσθημα μέσω των ποικίλων αγωνισμάτων και ο λαός απευθύνονταν στον Αυτοκράτορά του.

Από τον χώρο αυτό ξεκίνησε και η Στάση του Νίκα  το 532μ.χ. αρχικά ως αντιπαράθεση των δύο κυριότερων παρατάξεων του Ιπποδρόμου των Βένετων και των Πράσινων για να εξελιχθεί σε στάση κατά του ίδιου του Αυτοκράτορα Ιουστινιανού και να απειλήσει τον θρόνο του.

Με το πέρασμα όμως των αιώνων και την σταδιακή παρακμή του Βυζαντινού κράτους έχασε τη σημασία του και αφέθηκε στην φθοροποιό μανία του χρόνου.

Σήμερα σώζεται μόνο ο αγωνιστικός χώρος διαμορφωμένος ως πάρκο μεταξύ των σημερινών κεντρικών μνημείων και της πόλης. Στο χώρο σώζονται η στήλη του Θεοδοσίου, ο χάλκινος τρίποδας των Δελφών και η στήλη του Κωνσταντίνου Ζ’ Πορφυρογέννητου (κτιστή στήλη)

Επίσης στα τέλη του 19^ου αιώνα – 1898 -  κτίσθηκε η κρήνη δώρο του Γερμανού Αυτοκράτορα Κάιζερ προς τον Σουλτάνο Αβδούλ Χαμίτ.

      ΤΟ ΜΠΛΕ ΤΖΑΜΙ ή  ΣΟΥΛΤΑΝ ΑΧΜΕΤ ΤΖΑΜΙ

Το συγκεκριμένο Τζαμί χτίσθηκε επί Αχμέτ του Α’ μεταξύ 1609 και 1616 από τον αρχιτέκτονα Μεχμέτ Αγά μαθητή του μεγάλου οικοδόμου της εποχής Σινάν από την Καππαδοκία – Ελληνικής καταγωγής- στο χώρο όπου στους Βυζαντινούς χρόνους υπήρχε μέρος του Ιπποδρόμου και του Ιερού Παλατίου.

Το Τζαμί χτίσθηκε με πρότυπο το ναό της Αγίας Σοφίας ακολουθώντας όμως την ισλαμική παράδοση στον σχεδιασμό τη διακόσμηση και την χωροταξία. Έχει έξι μιναρέδες και αυτό σχετίζεται με μια παράδοση που λέει ότι κατά βάση απαγορεύονταν να ανοικοδομηθούν σε ισλαμικά τεμένη μιναρέδες περισσότεροι αυτων του Ιερού χώρου της Μέκκας οι οποίοι ήταν έξι.

Για το λόγο αυτό ο Σουλτάνος με την ιδιότητα του Χαλίφη εξέδωσε ιερό φιρμάνι για την ανοικοδόμηση και εβδόμου μιναρέ στην Μέκκα. Έτσι μπόρεσε να ανοικοδομήσει και στο δικό του τέμενος στην Πόλη έξι μιναρέδες

Ονομάστηκε και Μπλε τζαμί από τα πλακίδια σμάλτου σε μπλε χρώμα που καλύπτουν τους εσωτερικούς τοίχους του τεμένους.

Στη δυτική πλευρά του περικλείεται από αυλή με στεγασμένες στοές στις τρείς πλευρές της.

Ενσωματωμένες επιγραφές στους τοίχους εξωτερικά και εσωτερικά στην αραβική καλλιτεχνική γραφή καλούν τους πιστούς σε ταπείνωση και εξιλέωση απέναντι στο μεγαλείο του Αλλάχ. Περιλαμβάνει ένα μεδρεσέ, ένα ιμαρέτ, νοσοκομείο, σχολείο ,ένα μαυσωλείο σουλτάνου, κρήνη μνημειώδη για τους προσκυνητές,

Είναι εν  λειτουργία και προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες κάθε μέρα Βρίσκεται απέναντι από την Αγία Σοφία και ανάμεσά τους υπάρχει πλατεία και διάφορα κτίσματα.

      ΑΝΑΚΤΟΡΟ  ΤΟΠ ΚΑΠΙ

Έδρα των Οθωμανών Σουλτάνων επί 400 χρόνια , γνωστό και ως Σαράϊ-ι Τζεντιντέ-ι Αμιρέ.

Από το 1465 έγινε η επίσημη έδρα των Σουλτάνων και με το πέρασμα των χρόνων μεγάλωσε και εμπλουτίσθηκε με νέα και λαμπρά κτίσματα. Είναι κτισμένο σε έκταση 700.000 τ.μ. Στο ανάκτορο ζούσαν 5.000 άτομα, ενώ καθημερινώς άλλα 5.000 άτομα επισκέπτονταν το Παλάτι.

Το συνολικό συγκρότημα αποτελείται από κτίσματα  διαφορετικών χρονικών εποχών από τον 16^ο αιώνα έως και τα τέλη του 19^ου αιώνα.

Μετά την κατάργηση το 1923 του Χαλιφάτου, το Ανάκτορο έχει μετατραπεί σε Μουσείο και σήμερα συγκαταλέγεται στα πιο μεγάλα Μουσεία του κόσμου με πλούσιες συλλογές ισλαμικής , τουρκικής, αραβικής τέχνης, συλλογή από ιερά αντικείμενα του Προφήτη, καθώς και συλλογές των Σουλτάνων και του θησαυρού του παλατιού. 

 Αποτελείται από τέσσερα μέρη-αυλές

Από την Πρώτη Είσοδο μπαίνει κανείς στην πρώτη αυλή όπου είναι  ένας μεγάλος περίβολος με στρατώνες και την Αγία Ειρήνη ως οπλοστάσιο. Μπροστά στην πρώτη είσοδο συναντάμε την κρήνη του Σουλτάν Αχμέτ Γ’.

Στη συνέχεια η Μπάμπ-ους Σελάμ, η Δεύτερη Πύλη από την οποία περνάμε στην δεύτερη αυλή όπου υπάρχουν δεξιά  αποθηκευτικοί χώροι, οι κουζίνες του παλατιού που στεγάζουν συλλογές ιαπωνικών, κινέζικων και ευρωπαϊκών πορσελανών, συλλογές με πορσελάνες και γυαλικά από την Ιστανμπούλ  και αριστερά ο Πύργος της Δικαιοσύνης, έκθεση όπλων, το Κουμπέαλτι (το Διβάνι) και η είσοδος για το Χαρέμι. Πίσω από αυτήν την είσοδο απλώνονταν το κτιριακό συγκρότημα του χαρεμιού όπου βρίσκονται η αυλή της Βαλιδέ Σουλτάν, η αυλή των Καράαγαλαρ, αίθουσες για το χαρέμι , λουτρά και οι αίθουσες των σουλτάνων .

Από την δεύτερη αυλή μέσω της  Μπάμπ- ι Σααδέτ (Πύλη της Ευτυχίας) εισερχόμαστε στο κυρίως Ανάκτορο όπου η Αίθουσα Ακροάσεων, η βιβλιοθήκη του Σουλτάν Αχμέτ Γ’, η βιβλιοθήκη και το τζαμί των Άκαγαλαρ, η αίθουσα με τα φορέματα και τις στολές των Σουλτάνων, το Θησαυροφυλάκιο με εκθέματα από τους σουλτανικούς θησαυρούς, η έκθεση ρολογιών, αίθουσες με προσωπογραφίες σουλτάνων, θρόνοι, σκεύη, μικρογραφίες και άλλα αντικείμενα, η Αίθουσα ιερών λειψάνων και η Ιερά Παρακαταθήκη, κρήνες και πολλά δέντρα και λουλούδια.

Πίσω από το ανάκτορο βρίσκεται η τέταρτη αυλή με κρήνες, εξώστες και τα κιόσκια Ιφταριέ (δείπνο Ραμαζανιού)  Μετζιδιέ, Σοφά, Ρεβάν και Βαγδάτης, καθώς και ο Πύργος Χεκίμπασι, η αίθουσα περιτομών των πριγκίπων και πισίνα.     

      ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

Ανεγέρθηκε από τον Μέγα Κωνσταντίνο στη θέση αρχαίου ναού της Αφροδίτης.

Τα 381μ.χ. στο χώρο της εκκλησίας συνεκλήθει η Β’ Οικουμενική Σύνοδος. Το έτος 740μ.χ. έπαθε ζημιές από σεισμό αλλά ανακαινίσθηκε άμεσα.

Κατά την Οθωμανική εποχή είχε μετατραπεί σε οπλοστάσιο των ανακτόρων , ενώ σήμερα λειτουργεί ως μουσείο και προσφέρεται ως αίθουσα συναυλιών.

      ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Είναι συγκρότημα Μουσείων και αποτελείται από το Μουσείο των έργων της αρχαίας ανατολής, το Μουσείο Τσινιών(φαγεντιανών) και το κυρίως Αρχαιολογικό Μουσείο Τα πρώτα αρχαιολογικά έργα άρχισαν να συλλέγοναι από το 1846 και μετά.

Σήμερα το Μουσείο διαθέτει μια πλούσια συλλογή από 800.000 έργα τέχνης ενώ εκθέτονται μόνο μέρος αυτών –περίπου το 10με 15%.

Αξίζει να το επισκεφτεί κανείς και να θαυμάσει έργα Ελληνικής, Ελληνιστικής, Ρωμαϊκής και βυζαντινής εποχής αλλά και εκθέματα από πολιτισμούς της εν γένει Ανατολίας και Μεσοποταμίας.

      ΓΙΕΡΕΜΠΑΤΑΝ  ΣΑΡΝΙΤΖΙ (ΒΑΣΙΛΙΚΗ  ΔΕΞΑΜΕΝΗ)

Η μεγαλύτερη από τις 60 δεξαμενές που χτίστηκαν κατά την Βυζαντινή περίοδο. Η είσοδός της βρίσκεται απέναντι από την Αγία Σοφία και υδροδοτούνταν από το υδραγωγείο του Ουάλεντος.

Ανεγέρθει το 532μ.χ. μέσα σε λίγους μήνες και χρησιμοποιήθηκε έως τον 16^ο αιώνα..

Έχει έκταση 10.000 τ.μ. με χωρητικότητα 80.000 κυβ. μέτρων  Αποτελείται από 336 κίονες με 8μ. ύψος  Το όλο συγκρότημα μοιάζει με δάσος από κίονες. Έχει μήκος 143μ. και πλάτος 65μ., ενώ οι τοίχοι της δεξαμενής έχουν πάχος 4,8μ. 98 από τα κιονόκρανα είναι κορινθιακού ρυθμού.

Οι εργασίες αποκατάστασης του μνημείου τελείωσαν το 1987 και από τότε λειτουργεί ως Μουσείο.

      ΣΑΡΑΙΜΠΟΥΡΝΟΥ, ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΑΝΑΚΤΟΡΑ, ΤΣΑΤΛΑΔΙΚΑΠΙ

Μεταξύ της Γέφυρας του Γαλατά και Σαράιμπουρνου(ακρωτήριο του παλατιού), υπάρχει το Σεπεττσί Κασρί (Μέγαρο του Καλαθά), κτίσμα του 17^ου αιώνα, απ’ όπου ο Σουλτάνος επιβιβάζονταν σε πλοιάρια για να κάνει βόλτες στο Βόσπορο και τον Κεράτιο. Σήμερα λειτουργεί ως Κέντρο Διεθνούς Τύπου. Προχωρώντας προς τη θάλλασα του Μαρμαρά δεξιά έξω από τα τείχη βρίσκεται το άγαλμα του Τούρκου ναυάρχου και γεωγράφου Πήρη Ρέης.

Στο εσωτερικό των τειχών βρίσκονται τα ερείπια του Βυζαντινού Ανακτόρου των Μαγγάνων και στη συνέχεια η Αχίρκαπι (Πύλη του στάβλου) που πήρε το όνομά της από τους βυζαντινούς και αργότερα από τους οθωμανικούς στάβλους που ήταν εκεί κοντά. Συνεχίζοντας φτάνουμε στα ερείπια του Βυζαντινού Ανακτόρου του Βουκολέωντος, ενός σημαντικού Ανακτόρου κατά τη Βυζαντινή περίοδο, τμήμα των παραθαλάσσιων ανακτόρων, χτισμένο επί Θεοδοσίου Β’, με δικό του τεχνικό λιμάνι στο οποίο υπήρχε σύμπλεγμα ενός λιονταριού που επιτήθονταν σε ένα βόδι. Από το σύμπλεγμα αυτό πήρε και το όνομά του το λιμάνι και το ανάκτορο. Από το λιμάνι μεγάλη κλίμακα οδηγούσε στο Ανάκτορο. Τον 10^ο αιώνα  ήταν η έδρα του Αυτοκράτορα Ιωάννη Φωκά  Το λιμάνι σήμερα έχει επιχωματωθεί και από το ανάκτορο σώζεται μόνο τμήμα της πρόσοψης.

Συνεχίζοντας τον παραλιακό δρόμο, πίσω από τα τείχη στην περιοχή Τσατλαδίκαπι (παλιά πύλη λεόντων), είναι το τζαμί Κιουτσούκ Αγιασόφια(μικρή Αγία Σοφία), η παλαιά βυζαντινή εκκλησία Σέργιου και Βάκχου.

      ΚΟΥΜΚΑΠΙ (Πύλη άμμου), ΓΙΕΝΙΚΑΠΙ, ΝΑΡΛΙΚΑΠΙ

Η περιοχή Κούμκαπί είναι φημισμένη με τις ψαροταβέρνες και με την μεγάλη ψαραγορά της, η οποία βρίσκεται στο χώρο που και στα βυζαντινά χρόνια λειτουργούσε ψαραγορά.

Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους η περιοχή, ονομάζονταν Κοντοσκάλη και κατοικείτο επι το πλείστον από Αρμένιους. .

Μετά το Κουμκαπί συναντάμε την διασταύρωση της περιοχής Γιενίκαπι η οποία ενώνει τη Λεωφόρο Ατατούρκ με την δεύτερη γέφυρα του Κεράτιου κόλπου.

Στη συνέχεια συναντάμε την συνοικία Σαμάτια, όπου μετά την Άλωση εδώ εγκαταστάθηκαν πολλοί Αρμένιοι και υπάρχουν πολλές εκκλησιές και το τέως Αρμενικό Πατριαρχείο.

Η Ναρλίκαπί είναι η πύλη που χρησιμοποιούσαν οι θαλασσοπόροι κατά την αναχώρηση και την άφιξή τους στην πόλη. Πίσω από αυτή την πύλη βρίσκεται η Μονή Στουδίου, σπουδαίο μοναστηριακό συγκρότημα στην Βυζαντινή εποχή έως την άλωση. Σήμερα σώζονται ερείπια του καθολικού και τμημάτων της μονής..

      ΚΑΣΤΡΟ ΓΙΕΔΗΚΟΥΛΕ

Είναι το πιο επιβλητικό σημείο των βυζαντινών τειχών.

Πριν την ανέγερση των τειχών ο Θεοδόσιος ο Α’ έκτισε στη θέση αυτή μια αψίδα θριάμβου, η οποία κατά την ανέγερση των τειχών ενσωματώθηκε με αυτά (413-429) και ονομάστηκε Χρυσή Πύλη. Η Χρυσή Πύλη με τους μαρμάρινους πύργους και τις επίχρυσες πόρτες είχε ύψος 15μ. και πλαισιώνονταν από δύο πλατείς πυλώνες που στέγαζαν μια μικρή φρουρά. Από την πύλη αυτή περνούσαν τρείς δρόμοι από τους οποίους ο μεσαίος και πλατύτερος χρησιμοποιούνταν από τους Βυζαντινούς Αυτοκράτορες για την είσοδό τους μετά από μάχες και συνέχιζαν στη Μέσση οδό για να καταλήξουν στο Αυγουστέο και το Ιερό Παλάτιο Πάνω από τους μαρμάρινους πύργους υπήρχαν χρυσά και μπρούτζινα αγάλματα. Στα χρόνια της παρακμής η πύλη ενσωματώθηκε στο τείχος για να ενισχυθεί η άμυνα της πόλης.

Το 1457-1458 ο Μωάμεθ ο Πορθητής έκτισε στη θέση των γκρεμισμένων από την άλωση πύργων τρείς νέους κι εκεί αρχικά στέγασε τους θησαυρούς του κράτους. Όταν το θησαυροφυλάκιο μετεφέρθει στο Παλάτι το κάστρο έως το 1831 χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή υπαλλήλων και διπλωματών. Για ένα χρονικό διάστημα χρησιμοποιήθηκε ως πυριτιδαποθήκη.

Σήμερα λειτουργεί ως Μουσείο.

Η θέα της ιστορικής πόλης από τις επάλξεις του κάστρου είναι καταπληκτική.

      Προχωράμε προς την Βυζαντινή Μέση Οδό, τις μεγάλες πλατείες και τα συγκροτήματα των αγορών του κέντρου της Πόλης.

      ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΓΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΜΙΝΟΝΟΥ

Η βυζαντινή Μέσση Οδός  η κύρια οδός της Βασιλεύουσας τέμνονταν από δύο μεγάλες πλατείες του Θεοδοσίου και του Κωνσταντίνου.

Σήμερα η οδός αυτή ονομάζεται Ντιβάν και οι πλατείες αντίστοιχα Πλατεία Μπαγιαζήτ και Τσεμπερλίτας. Εδώ αρχίζει η περιοχή των αγορών. Εδώ παρατηρούμε διάφορα μνημεία της ρωμαϊκής, βυζαντινής και οθωμανικής περιόδου. Κοντά βρίσκεται η φημισμένη αγορά Καπαλί Τσαρσί, το Σαχαφλάρ Τσαρσί(όπου πωλούνται παλαιά βιβλία, νομίσματα, γραμματόσημα κ.α.) και δεξιά πιο κάτω το Μίσιρ Τσαρσισί(η Αιγυπτιακή αγορά φημισμένη μετα μπαχαρικά της).

v  Το Τσεμπερλίτας βρίσκεται στην περιοχή της πλατείας του Μ.Κωνσταντίνου και από την

εποχή εκείνη διασώζεται μόνο η στήλη του Κωνσταντίνου 37μ. ύψους. Αρχικά είχε ύψος 50μ. και  στην κορυφή της υπήρχε άγαλμα του Μ. Κωνσταντίνου. Κοντά στην πλατεία ανοικοδομήθηκαν δύο σημαντικά Οθωμανικά μνημεία το Τζαμί του Μ. Βεζύρη Ατήκ Αλή Πασά και το χαμάμ της Νούρ Μπανού Χατούν

v  Η πλατεία Μπαγιαζήτ βρίσκεται στη θέση της πλατείας του Μ. Θεοδοσίου, όπου στο

κέντρο της υπήρχε στήλη ύψους 40μ. με το άγαλμα του Θεοδοσίου. Μετά την Άλωση ο Πορθητής κοντά σε αυτή την πλατεία έκτισε το πρώτο του Ανάκτορο. Στις αρχές του 16^ου αιώνα κτίσθηκε το Μπαγιαζήτ Τζαμί με υλικά κυρίως της πλατείας και ο Πύργος Μπαγιαζήτ. Το 1866 στη θέση των ανακτόρων ανεγέρθει το Υπουργείο Πολέμου το οποίο σήμερα είναι Πανεπιστήμιο. Γύρω στο 1899 η πλατεία διευρύνθηκε και πήρε τη μορφή που έχει σήμερα με τελική διαμόρφωση το 1950.

v  Το Καπαλί Τσαρσί (Η Σκεπαστή Αγορά) είναι το σημείο αναφοράς για όλη την

Κωνσταντινούπολη. Η εμπορική και οικονομική ζωή της Πόλης κατά τους τελευταίους αιώνες εδώ βρίσκεται κι εδώ πάλεται η καρδιά και η ψυχή της Πόλης.

Στο χώρο αυτό από τα Βυζαντινά χρόνια υπήρχε λαϊκή αγορά και μετά την Άλωση εδώ κτίστηκαν το Σανδάλ Μπεδεστέν και το Τζεβαχήρ Μπεδεστέν ως βάση της μεγάλης αγοράς.. Με επίκεντρο τα δύο αυτά Μπεδεστέν η Αγορά επεκτάθηκε και σήμερα καλύπτει έκταση 300 στρεμμάτων με 80 δρόμους, περίπου 4.000 μαγαζιά, 7 κρήνες, ένα τζαμί, 12 μεστζητ(μικρά τζαμιά)και 18 πύλες σημαντικότερες των οποίων είναι η Πύλη του Μπαγιεζήτ και η Πύλη του Νουρουοσμάνιγιε. Στην αγορά εργάζονται 15.000 άτομα.

Είναι ένας ζωντανός χώρος που σας προσκαλεί να χαθείτε στη σαγήνη που αναδύει και να περιπλανειθήτε σε ένα ταξίδι αγοραστικών απολαύσεων.   

v  Μετά την πλατεία Μπαγιεζήτ ακολουθώντας την οδό Ορντού (άλλοτε Μέση)

κατεβαίνουμε προς την περιοχή Λάλελι , όπου το παλαιό Λάλελι Τζαμί και από την απέναντι πλευρά το Μπόντρουμ Τζαμί, παλιά εκκλησία, καθολικό της Μονής Μυρελαίου.

Πιο κάτω η πλατεία Άκσαράι με το Βελιδέ Τζαμί χτισμένο το 1873 με επιρροές από τον δυτικό  ρυθμό μπαρόκ..

v  Το Μισίρ Τσαρσί ή Αιγυπτιακή Αγορά κτίσθηκε ντο 1660 στη θέση της ανοικτής

Αιγυπτιακής αγοράς που υπήρχε από την εποχή της Άλωσης και η οποία αντικατέστησε άλλη αγορά όπου Βενετσιάνοι και Γενουάτες πωλούσαν τα προϊόντα τους. Έχει 80 μαγαζιά και 6 πόρτες.      Με τη ζωντάνια, τις μυρωδιές και την ποικιλία των μπαχαρικών και τα αρώματά της είναι από τα ελκυστικότερα σημεία της Πόλης.

Εκτός από τα μπαχαρικά μπορείτε να αγοράσετε ιαματικά φυτά, παστουρμά, λουκούμια, ξηρούς καρπούς, ανατολίτικα αρώματα, τυροκομικά προϊόντα, ψάρια , λακέρδα βαρελιού9λακέρδα τακόζ), αφροδισιακά φάρμακα και ποικιλία αρωμάτων.

      ΓΙΕΝΗ ΤΖΑΜΙ

Κτίσθηκε δίπλα από την Αιγυπτιακή Αγορά. Άρχισε να κτίζεται το 1597 από τον αρχιτέκτονα Νταβούτ Αγά μετά από διαταγή της Σαφιγιέ Σουλτάν γυναίκας του Μουράτ Γ’ και μητέρας του Μεχμέτ Γ’.. Η ανέγερσή του με αναβολές, περιπέτειες κα καθυστερήσεις  κράτησε 66 χρόνια και αποπερατώθηκε το 1663από τον αρχιτέκτονα Μουσταφά Αγά μετά από διαταγή της Τουρχάν Σουλτάν μητέρας του Μεχμέτ Δ’. Έχει 5 εισόδους , μία εκ των οποίων βλέπει προς την κλειστή αυλή με το περιστύλιο των 20 κιόνων σκεπασμένο με 24 θόλους. Στο κέντρο της αυλής υπάρχει οκτάγωνο σιντριβάνι και κρήνη καθαρμών.

      ΣΟΥΛΕΙΜΑΝΙΓΙΕ ΤΖΑΜΙ

Το Τζαμί του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς. Χτίστηκε από τον φημισμένο αρχιτέκτονα Σινάν από το 1550 έως το 1557 κι εκφράζει όλη την μεγαλοπρέπεια την ισχύ και την ακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ανηγέρθει στον τρίτο λόφο της ιστορικής πόλης, πάνω στα ερείπια του πρώτου οθωμανικού ανακτόρου μετά την Άλωση  και βλέπει προς τον Κεράτιο κόλπο. Έχει τέσσερεις μιναρέδες οι οποίοι συμβολίζουν τον Σουλεϊμάν ως τέταρτο Σουλτάνο από την Άλωση. Δύο μιναρέδες έχουν από τρία μπαλκόνια και δύο από δύο μπαλκόνια, στο σύνολο δέκα μπαλκόνια που συμβολίζουν τον Σουλεϊμάν ως δέκατο Σουλτάνο της Αυτοκρατορίας..

Δεξιά του τζαμιού υπάρχουν τα Μαυσωλεία :

·         Του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς  όπου στον τρούλο μέσα υπάρχει ένα κομμάτι από την ‘’μαύρη πέτρα’’ της Κάαμπα,.

·         Της Χιουρρέμ Σουλτάν συζύγου του Σουλεϊμάν  και

·         Του Σινάν το οποίο ανοίγει κάθε 9 Απριλίου στην ‘’Ημέρα μνήμης του Σινάν’’

Πέραν της κλειστής αυλής γύρω από αυτή έχουν κτισθεί ένα ιμαρέτ, πέντε μεδρεσέδες(ιεροδιδασκαλεία), νοσοκομείο το οποίο λειτουργεί έως και σήμερα, ιατρική σχολή και ένα χαμάμ. Είναι το δεύτερο σε μέγεθος Τζαμί της Πόλης μετά το Μπλε Τζαμί.

      ΦΑΤΗΧ ΤΖΑΜΙ

Είναι το πρώτο τζαμί που χτίσθηκε μετά την άλωση της Πόλης. Το τζαμί χτίσθηκε από τον Μωάμεθ τον Πορθητή στη θέση του ναού των Αγίων Αποστόλων, ο οποίος είχε κτισθεί από τον Μέγα Κωνσταντίνο και ο οποίος χρησιμοποιούταν για την ταφή των Αυτοκρατόρων και των Πατριαρχών του Βυζαντίου. Ο ναός ήταν σταυροειδούς ρυθμού και πέραν του κεντρικού τρούλου είχε άλλους έξι που τον πλαισίωναν. Ήταν ένας μεγαλοπρεπής ναός, το σχέδιο του οποίου χρησιμο0ποιήθηκε ως πρότυπο για τον ναό του Ευαγγελιστή Ιωάννη στην Έφεσο και στον ναό του Αγίου Μάρκου στην Βενετία.

Το τζαμί άρχισε να κτίζεται το 1462 και αποπερατώθηκε το 1470 και ονομάστηκε Φατήχ τζαμί(το τζαμί του Πορθητή).

      ΦΕΤΗΧΕ ΤΖΑΜΙ ή ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΑΜΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ

Εκτίσθει  τον 12^ο αιώνα από τον Ιωάννη Β’ Κομνηνό και την σύζυγό του. Το 1292 αναδιαμορφώθηκε από τον Μιχαήλ Δούκα Γκλαβά Ταρκανιώτη αυλικό του Ανδρόνικου Β’ Παλαιολόγου. Μετά το 1420 προσαρτήθηκε σε γυναικεία μονή. Μετά την Άλωση από το 1458 έως το 1486 ήταν η επίσημη Πατριαρχική έδρα.

Το 1486 μετετράπει σε τζαμί με το όνομα Φετήχ τζαμί σε ανάμνηση της κατάκτησης Γεωργίας και Αζερμπαϊτζάν. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο . Είναι η τρίτη ενδιαφέρουσα βυζαντινή εκκλησία για τα μωσαϊκά της μετά τη Μονή της Χώρας και την Αγία Σοφία.

      ΚΕΧΡΙΕ ΤΖΑΜΙ ή ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Σημαντικότατο βυζαντινό μνημείο, του οποίου οι τοιχογραφίες και τα μωσαϊκά διατηρούνται σε πολλή καλή κατάσταση και μας δείχνουν κάτι από το μεγαλείο της βυζαντινής τέχνης και κυρίως της Παλαιολόγιας τέχνης.

Ο ναός χτίσθηκε τον 4^ο αιώνα μ.Χ. έξω από τα  Κωνσταντίνεια τείχη της Πόλης και επειδή τα μέρη εκτός των τειχών λέγονταν ‘’χώρα’’ ονομάσθηκε Μονή της Χώρας. Μετά τον 5^ο αιώνα και το κτίσιμο των Θεοδοσιανών τειχών βρέθηκε εντός της πόλης, διατήρησε  όμως το αρχικό της όνομα. Τον 11^ο αιώνα στη θέση του ναού του 4^ου αιών., η Μαρία Δούκαινα,  ανιψιά του Ισσαάκιου Κομνηνού κτίζει νέο ναό, ο οποίος αποπερατώθηκε από τον Ισσαάκιο Κομνηνό.

Τον 14^ο αιών., ο Θεόδωρος Μετοχίτης, Μέγας Λογοθέτης του Ανδρόνικου Β΄, πρόσθεσε τον εξωνάρθηκα και το παρεκκλήσιο. Μεταξύ 1315 και 1321 ιστορήθηκε ο ναός με τα καταπληκτικά ψηφιδωτά και τις νωπογραφίες που θαυμάζουμε σήμερα, εκπληκτικά δείγματα της Παλαιολόγιας τέχνης.

Το 1452 στο ναό αυτό είχε τοποθετηθεί από τους κατοίκους της Πόλης η εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας, με την ελπίδα να προστατεύσει την άμυνα της πόλης και να εμψυχώνει τους αμυνόμενους υπερασπιστές της πόλης.

Το 1453 μετά την άλωση εγκαταλείφθηκε για να μετατραπεί το 1511 σε τζαμί από τον Ατήκ Αλί Πασά Μέγα Βεζύρη του σουλτάνου Βαγιαζήτ Β’, οπότε κτίσθηκε και  ένας μιναρές. Το 1765 τα μωσαϊκά και οι νωπογραφίες καλύφθηκαν με κονίαμα.

Τα έτη 1948 – 1959 πραγματοποιήθηκαν εργασίες αποκατάστασης του μνημείου και καθαρισμού των ψηφιδωτών και νωπογραφιών του ναού, από το Αμερικανικό Βυζαντινό Ινστιτούτο. Τα ψηφιδωτά του ναού είναι μοναδικά, τόσο ως προς την θεματολογία και την κατανομή τους, όσο και προς τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν, υπάρχουν υπέροχα ψηφιδωτά και παράλληλα νωπογραφίες απαράμηλης  ομορφιάς και τέχνης.

Ο χώρος από μόνος του αναδύει κατάνυξη και ψυχική ανάταση και μας καλεί ευλαβικά ως προσκυνητές να επισκεφτούμε το χώρο και να αναπολήσουμε παλαιές δόξες.

      ΤΕΚΦΟΥΡ ΣΑΡΑΙ ή ΠΑΛΑΤΙ ΤΟΥ ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΝΗΤΟΥ

Το μόνο διασωθέν τμήμα των ανακτόρων των Βλαχερνών ως τις μέρες μας

Είναι κτίσμα του 11^ου -12^ου αιώνα και φυσικά δεν έχει καμιά σχέση με τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ’ τον Πορφυρογέννητο. Αποτελείται από το ισόγειο και δύο ορόφους σε αστικό βυζαντινό ρυθμό. Σώζεται τοίχος με ψηφιδωτά μαρμάρινα κοιλώματα, εναλλάξ λευκά και κόκκινα. Τον 18^ο αιώνα στο χώρο του ανακτόρου λειτουργούσε εργαστήριο κεραμικής.

Σήμερα είναι αρχαιολογικός επισκέψιμος χώρος.

      ΖΕΊΡΕΚ ΚΙΛΙΣΕ ΤΖΑΜΙ ή ΜΟΝΗ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ

Το μεγάλο κτιριακό συγκρότημα στέγαζε κάποτε τρείς εκκλησίες.

Το όλο συγκρότημα κτίσθηκε από τον Ιωάννη Β’ Κομνηνό και τη σύζυγό του Ειρήνη

Η νότια εκκλησία ανεγέρθει από την Ειρήνη το 1142 και στο δάπεδο έφερε μωσαϊκό διάκοσμο. Γύρω από την εκκλησία υπήρχαν νοσοκομείο και βιβλιοθήκη. Το ενδιάμεσο νεκρικό παρεκκλήσι και η βόρεια εκκλησία είναι έργα του 10^ου ή 11^ου αιώνα.

Μετά  την άλωση μετετράπει σε τζαμί και ονομάσθηκε Ζείρέκ Κιλίσε Τζαμί ή Μολλαζειρέκ τζαμί. Βρίσκεται πάνω στη λεωφόρο Ατατούρκ.  

      ΜΟΝΗ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ (ΜΠΑΛΟΥΚΛΗ)

Περίφημη ιερά Μονή που λειτουργεί έως και σήμερα.

Κτίσθηκε αρχικά από τον αυτοκράτορα Λέοντα Α’ τον 5^ο μ.Χ. αιώνα και είχε αφιερωθεί στην Παναγία.. Το κτιριακό συγκρότημα καταστράφηκε πολλές φορές από σεισμούς ή πυρκαγιές στη διάρκεια αλλεπάλληλων επιδρομών. Η σημερινή μορφή της Μονής διαμορφώθηκε τον 19^ο αιώνα. Η σημερινή εκκλησία χτίσθηκε το 1833.

Στο βάθος της αυλής προς τα δεξιά μια σκάλα οδηγεί στην υπόγεια δεξαμενή στην οποία κολυμπούν κόκκινα ψάρια. Από δω πήρε το όνομα Μπαλουκλή που προέρχεται από την τουρκική λέξη και σημαίνει ‘’με ψάρι’’.  Η φήμη της μονής από τα βυζαντινά χρόνια ήταν διαδεδομένη σ’ όλο τον χριστιανικό κόσμο.

Εδώ πολλοί Βυζαντινοί Αυτοκράτορες, όπως ο Ιουστινιανός έρχονταν με προσευχές και τάματα για να γιατρευτούν κι εδώ το 1453 κατά την παράδοση ένα μοναχός τηγάνιζε ψάρια όταν του έφεραν το νέο την άλωσης. Τότε αυτός είπε ότι αν τα ψάρια ζωντανέψουν και πέσουν μέσα στη δεξαμενή τότε κι αυτός θα πιστέψει το τραγικό νέο. Κι έτσι κι έγινε τα ψάρια ζωντάνεψαν κι έπεσαν μες τη δεξαμενή και κολύμπησαν. Η παράδοση λέει ότι όταν και το τελευταίο ψάρι από αυτά που ζωντάνεψαν πεθάνει, τότε η Πόλη θα απελευθερωθεί .

Κατά την Οθωμανική εποχή είχε εγκαταλειφθεί και όταν οι Έλληνες κατά τον 19^ο αιώνα προσπάθησαν να ανοικοδομήσουν τη Μονή το χώρο διεκδίκησαν και οι Αρμένιοι. Και οι δυο κοινότητες κατέφυγαν στο Τούρκο διοικητή της περιοχής για να λύσει τη διαφορά και αυτός έδωσε τη λύση διενεργώντας αγώνα κοκορομαχίας μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Η κοινότητα, της οποίας ο κόκορας θα έβγαινε νικητής, θα είχε και το δικαίωμα να κτίσει τη μονή . Και φυσικά ο κόκορας της ελληνικής κοινότητας νίκησε και η μονή κτίσθηκε ξανά από Έλληνες. Έξω από τη μονή σε μικρή απόσταση υπάρχει ο χώρος που αργότερα οι Αρμένιοι έκτισαν τη δική τους εκκλησία.  

Στον προαύλιο χώρο της Μονής υπάρχουν τάφοι Πατριαρχών και Φαναριωτών  και επιφανών Ελλήνων της Πόλης. Πολλοί Έλληνες και προσκυνητές από άλλες χώρες συρρέουν εδώ για να προσκυνήσουν  και να πάρουν λίγο αγίασμα. Ακόμη και Τούρκοι έρχονται στη μονή για το αγίασμα της. Η Μονή έγινε γνωστή και από το διήγημα της  Μαρίας Ιορδανίδου «ΛΩΞΑΝΔΡΑ» όπου η ηρωήδα ανηφόριζε από το σπίτι της στο Μακροχώρι για να προσευχηθεί στην  «ΠΑΝΑΪΑ» να κάνει το τάμα της και να πάρει αγίασμα για το σπίτι, να ξαποστάσει στη σκιά των δέντρων και να τα πει με τη δική της  «ΠΑΝΑΪΑ» όπως εκείνη ήξερε.

Έτσι ζούσαν οι Πολίτες εξοικειωμένοι με την ιστορική τους ταυτότητα και πορεία, μαζί με την Παναγία, την Υπέρμαχο προστάτη της Πόλης τους.

Έτσι κι εμείς όπως η Λωξάνδρα ερχόμαστε εδώ ταπεινοί προσκυνητές για να αποθέσουμε τη πίστη μας και την ελπίδα μας για μια καλύτερη εν Χριστώ ζωή..

      ΤΑ ΘΕΟΔΟΣΙΑΝΑ ΤΕΙΧΗ

Τα σημερινά τείχη άρχισαν να κτίζονται επί του Θεοδοσίου Β’ από το 413 με την επίβλεψη του επάρχου Ανθεμίου και κατά πλείστον τελειοποιηθήκαν το 429 από την πλευρά της ξηράς. Το 439 ολοκληρώθηκαν και τα Τείχη της Θαλάσσης και τα Τείχη του Κερατίου.

Τα τείχη της Κωνσταντινούπολης με 21 χλμ. Μήκος είναι ένα από τα μεγαλύτερα αμυντικά φρούρια της Ευρώπης.. Αποτελούνται από τρία μέρη :

Ø  Τα τείχη της Ξηράς. μήκους 7χλμ. Με τρεις σειρές τειχών και τάφρο 20μ. πλάτους και 10μ. βάθους  Μετά την τάφρο η πρώτη σειρά τειχών ύψους 7μ.. έπειτα υπήρχε ελεύθερος χώρος πλάτους 10μ. και κατόπιν ορθώνονταν παχύ τείχος 11μ. ύψους και τέλος παχύ τείχος ύψους 20μ. με πύργους σε απόσταση 50-75μ. με ύψος 25μ. Αρχίζουν από τη θάλασσα του Μαρμαρά και τελειώνουν στον Κεράτιο κόλπο. Μετά το Γιεδήκουλέ και την Χρυσή Πύλη προς τον Κεράτιο οι πιο φημισμένες πύλες της ξηράς είναι :

·         η Πύλη του Βελιγραδίου(Μπελγκράτκαπι),

·         η Πύλη Σηλυβρίας(Σηλυβρίκαπι),

·         η Πύλη Πολυάνδρου(Μεβλανάκαπί),

·         η Πύλη του Αγίου Ρωμανού-Πύλη του κανονιού-(Τοπκαπί) όπου εδώ σκοτώθηκε ο τελευταίος Βυζαντινός Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος-Δραγάσης,

·         η Πύλη Χαρσίου ή Πύλη Ανδριανουπόλεως(Εδιρνέκαπι)

Ø  Τα τείχη του Κερατίου μήκους 5χλμ., με κύριες πύλες τις Μπαλάτκαπι, Φενέρκαπι και Ζινδάνκαπι.

Ø  Τα τείχη της Θάλασσας μήκους 9χλμ. Που αρχίζουν από το Γιεδήκουλε και τελειώνουν στο Σαράιμπουρνού9ακρωτήριο ανακτόρου Τοπκαπί). Οι πύλες Θαλάσσης του Μαρμαρά είναι η Πύλη Λεόντων(Τσατλαντίκαπι), η Πύλη Κοντοσκαλίου(Κούμκαπι) και η Νέα Πύλη(Γιενίκαπι).

Τα τείχη αυτά με τις κατά καιρούς επιδιορθώσεις, επισκευές και τροποποιήσεις άντεξαν για περίπου 1.000 χρόνια. Δύο φορές αλώθηκαν μια το 1204 στην Δ’ Σταυροφορία που η πόλη αλώθηκε από τους Φράγκους-Βενετούς και σταυροφόρους, και το 1453 οπότε η Πόλη αλώθηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους.

Από την εποχή της Δημοκρατίας άρχισαν εντατικές εργασίες επισκευής και ανάδειξής τους . Από το 1986 άρχισε μια ευρεία αναστήλωσή τους που συνεχίζεται έως και σήμερα.

      ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΩΝ ΒΛΑΧΕΡΝΩΝ

Ακολουθώντας την παραλία του Κεράτιου για το κέντρο της παλιάς πόλης περνάμε από τις περιοχές Αϊβανσαράϊ και Μπάλατ. Εδώ υπάρχουν πολλές εκκλησίες και συναγωγές. Σημαντικό χριστιανικό προσκύνημα είναι η Ιερά μονή της Παναγίας των Βλαχερνών.

Ο χώρος της μονής πήρε την τελική του σημερινή μορφή στα μέσα του 19^ου αιώνα με επισκευές και επιδιορθώσεις έως και το 1955.

Τα κτίσματα της μονής και κυρίως ο ιερός ναός έχουν κτισθεί στη θέση παλαιότερου ναού που κατεστράφη από πυρκαγιά και ο οποίος με την σειρά του χτίστηκε στη θέση του αρχικού ιστορικού ναού στον οποίο το 610μ.χ. για πρώτη φορά εψάλλει ο ‘’Ακάθιστος Ύμνος’’ προς τιμήν της Παναγίας μας, μετά από λύση της πολιορκίας της Πόλης από τους Αβάρους και Πέρσες συμμάχους τους μετά από τον καταποντισμό του στόλου τους, ο οποίος αποδόθηκε στην σωτήρια και θαυματουργική παρέμβαση της Παναγίας.

Εντός του ιερού ναού πέραν των ιερών εικόνων υπάρχει και το αγίασμα που αναβλύζει μέσα από τη γή και στον τοίχο πάνω από το Αγίασμα είναι αναγραμμένος ο Ακάθιστος Ύμνος προς την Παναγία. Ιερή συγκίνηση μας κατακλύζει αναπολώντας όλο αυτό το μεγαλείο και τη δόξα που ακόμη σκεπάζει σαν ιερό πέπλο τα άγια αυτά μέρη.  

      ΜΕΓΑΛΗ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΣΧΟΛΗ – ΑΓΙΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ

Συνεχίζοντας προς την συνοικία του Φαναρίου το πρώτο σημαντικό κτίριο που συναντάμε είναι το κτίριο της Μεγάλης του Γένους Σχολής με την ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική, τον χαρακτηριστικό τρούλο και τους κόκκινους τοίχους του. Το πρώτο κτίριο κτίσθηκε τον 15^ο αιώνα , ενώ το σημερινό κτίσμα ανεγέρθει το 1880. Αμέσως, με την ίδρυσή της η Σχολή κατέστη ο πνευματικός φάρος για όλο το γένος μας. Έγινε η πνευματική κιβωτός όπου διατηρήθηκε ζωντανή η Ελληνική γραμματεία ανά τους αιώνες και διασώθηκε πλούτος πνευματικός αιώνων. Εδώ φοίτησαν και δίδαξαν μεγάλες μορφές των γραμμάτων και του πνεύματος κι εδώ τέθηκαν οι βάσεις για την αφύπνιση του Ελληνισμού κατά το πλήρωμα του χρόνου. Σήμερα λειτουργεί ως Λύκειο αρρένων

Καθ’ όλη τη διάρκεια της Οθωμανικής περιόδου το Φανάρι ήταν μια ζώσα συνοικία όπου μεγαλούργησαν οι Έλληνες κάτοικοί της οι Φαναριώτες  που πρόκοψαν και σιγά σιγά απέκτησαν πλούτο και τέτοια κοινωνική υπόσταση  που για αιώνες επηρέασαν τα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.   

Το επόμενο μνημείο είναι η βουλγαρική εκκλησία του Αγίου Στεφάνου στην παραλία του Φαναρίου. Είναι ένα κτίσμα ‘’προκατ’’. Τα κομμάτια κατασκευάσθηκαν στην Αυστρία το 1896, από χυτοσίδηρο και μεταφέρθηκαν στην Πόλη με πλοία δια μέσου του Δούναβη και της Μαύρης Θάλασσας. Όλα τα τμήματα του ναού είναι από χυτό σίδηρο και είναι βιδωμένα.

      Συνεχίζουμε την περιήγησή μας ακολουθώντας το δρόμο για το συγκρότημα του Πάνσεπτου Οικουμενικού Πατριαρχείου.

      ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ  ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Μετά την βουλγαρική εκκλησία στρίβοντας δεξιά φθάνουμε στο κτιριακό συγκρότημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ρίγος και κατάνυξη μας κυριεύει αντικρίζοντας τον πνευματικό Φάρο της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού. Το συγκρότημα του σημερινού Πατριαρχικού Οίκου είναι η  έβδομη κατά σειρά Καθέδρα του Οικουμενικού Θρόνου.

Η πρώτη εγκατάσταση ήταν στο ναό της Αγίας Ειρήνης, έπειτα έως το 1453 ήταν το συγκρότημα της Αγάς Σοφίας. Μετά την άλωση το Πατριαρχείο μεταφέρθηκε στον ναό των Αγίων Αποστόλων (1452-1456). Μετά την κατεδάφιση του ναού και την ανέγερση του Φετήχ Τζαμί, το Πατριαρχείο μεταφέρθηκε  στον ναό της Παμμακαρίστου από το 1456 έως το 1486και εν συνεχεία μετά από πιέσεις της Υψηλής Πύλης στους ναούς  Παραμυθιάς (1486-1597) και Αγίου Δημητρίου (1597-1601).

Τελικά το 1601 μεταφέρθηκε στον ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι όπου προϋπήρχε μικρή γυναικεία μονή.

Το 1720 μετά από πυρκαγιά ανεγέρθηκε ο σημερινός Καθεδρικός Πατριαρχικός Ναός.

Η εκκλησία της Κωνσταντινούπολης ιδρύθηκε από τον Άγιο Ανδρέα το 37 μ.Χ. ως επισκοπή Βυζαντίου υπαγόμενη στην Μητρόπολη Ηρακλείας.

Από το 330μ.χ. ανακυρήχθηκε σε Αρχιεπισκοπή Νέας Ρώμης και Κωνσταντινούπολης.

H ιστορία του Πατριαρχείου αρχίζει από την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου και συνεχίζεται ως και σήμερα. Τον 4^ο αιώνα στον Πατριαρχικό θρόνο διέπρεψαν οι Πατριάρχες Γρηγόριος Ναζιανζηνός και Ιωάννης ο Χρυσόστομος.

Σημαντική μορφή είναι και ο Πατριάρχης Φώτιος που κατέχει αξιόλογη θέση στο πάνθεον των Πατριαρχών, ο οποίος κράτησε σθεναρή στάση στη διαμάχη μεταξύ Ορθοδόξου και Παπικής εκκλησίας, διαμάχη που οδήγησε στο οριστικό σχίσμα των εκκλησιών το 1054μ.χ.

To Οικουμενικό Πατριαρχείο κατά την Βυζαντινή περίοδο συνυπήρχε με την Αυτοκρατορική εξουσία και επηρέαζε αρκετά τα κοινωνικά και θρησκευτικά θέματα της Αυτοκρατορίας. 

Κατά τον 10^ο και 11^ο αιώνα πρωτοστάτησε στον εκχριστιανισμό της Ανατολικής Ευρώπης και κατέστη με τον τρόπο αυτό πνευματικό κέντρο Σλαύων, Βουλγάρων, Ρώσων, Σέρβων, Ρουμάνων, Μολδαυών, Χαζάρων, Μοραβών. Σύμβολα εκπολιτιστικού και εκχριστιανικού έργου παραμένουν τα δυο αδέλφια από τη Θεσσαλονίκη Κύριλλος και Μεθόδιος, οι οποίοι μετέδωσαν τον χριστιανισμό στους Σλαβικούς λαούς, διαμορφώνοντας το Σλαβικό αλφάβητο το οποί ονομάσθηκε «Κυριλλικό».

Το 1204 μετά την άλωση της Πόλης από τους δυτικούς κατά τη διάρκεια της Δ’ σταυροφορίας, το Πατριαρχείο μεταφέρεται στην Νίκαια της Βιθυνίας για 57 έτη, έως το 1261, οπότε ανακαταλαμβάνεται η Βασιλεύουσα από τους Βυζαντινούς και επιστρέφει και το Πατριαρχείο στην φυσική του έδρα, γνωρίζοντας κατά την Παλαιολόγια εποχή μεγάλη ακμή και πνευματική ανόρθωση.

Κατά τα τελευταία έτη πριν την άλωση το Πατριαρχείο κλονίστηκε από την διαμάχη ενωτικών και ανθενωτικών που επηρέασε αρνητικά την πορεία του βυζαντινού κόσμου.

Μετά την άλωση το 1453 και μέσα στο χάος που δημιουργήθηκε, ο Σουλτάνος Μωάμεθ ο Πορθητής καλεί τον Γεννάδιο Σχολάριο, ηγέτη των ανθενωτικών, και τον χρίζει Πατριάρχη, θρησκευτικό ηγέτη των υποδούλων χριστιανών της Αυτοκρατορίας του. Παράλληλα παραχώρησε στον Πατριάρχη προνόμια μεγαλύτερα από εκείνα που είχε στα βυζαντινά χρόνια.

Όμως κατά καιρούς και ανάλογα με τα συμφέροντά τους οι εκάστοτε Σουλτάνοι ανέβαζαν και κατέβαζαν Πατριάρχες κατά το δωκούν και αντίστοιχα διατηρούσαν ή μείωναν τα προνόμια..

Στα χρόνια της μεγάλης ακμής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το Πατριαρχείο παρέμεινε άσβεστος πνευματικός φάρος για όλους τους υποδούλους χριστιανούς και ο Πατριάρχης πραγματικός Εθνάρχης του Ελληνικού έθνους μιάς και είχε θρησκευτικές και πολιτικές δικαιοδοσίες πάνω στον υπόδουλο Ελληνισμό και κατ’ επέκταση και στους υπολοίπους υπόδουλους χριστιανικούς λαούς. Διατήρησε το Πατριαρχείο την πνευματική του εξουσία και αποτέλεσε την κιβωτό του χριστιανισμού και του Ελληνισμού καθ’ όλη τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Υπό την καθοδήγησή του και την προστασία ισχυρών μοναρχών της Ευρώπης κατάφερε να διατηρήσει ζωντανή την ελληνική γλώσσα και το ελληνικό πολιτισμό, καθώς και να διατηρήσει άσβεστη τη φλόγα του υπόδουλου έθνους για παλιννόστηση και ελευθερία.

Πέρασε δια πυρός και σιδήρου όμως κατάφερε σε δύσκολους και χαλεπούς καιρούς να διατηρήσει ζωντανή την παρουσία του και να ορθοποδήσει κάτω από αντίξοες πολλές φορές συνθήκες.

Σήμερα μετά από παλινωδίες, περιορισμούς, αμφισβητήσεις, διώξεις και ανατροπές στέκεται όρθιο παλεύοντας με τις συμπληγάδες πέτρες των καιρών μας , παράγοντας πνευματικό έργο που ακτινοβολεί σε Ανατολή και Δύση.   

Ο σημερινός χώρος του Πατριαρχείου έχει διαμορφωθεί ανά τους αιώνες και διατηρεί κτίσματα από όλες τις προηγούμενες εποχές.

Ανηφορίζοντας φτάνουμε στην Πύλη του Πατριαρχείου, όπου η μεσαία Πύλη είναι κλειστή –σφραγισμένη. Εδώ απαγχονίστηκε ο Πατριάρχης και Εθνομάρτυρας Γρηγόριος Ε’ από τον τουρκικό όχλο ως αντίποινα για την επανάσταση των Ελλήνων το 1821. Ευλαβικά προσκυνούμε και διαβαίνοντας την παράπλευρη πύλη εισερχόμαστε στον προαύλιο χώρο του Πατριαρχείου. Αριστερά μας είναι ο Πατριαρχικός Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου δίπλα στον οποίo είναι το Μυροφυλάκιο όπου κάθε 10 χρόνια τη Μεγάλη Εβδομάδα, την Κυριακή των Βαΐων  παρασκευάζεται και καθαγιάζεται το Άγιο Μύρο το οποίο μοιράζεται σε όλες τις Ορθόδοξες εκκλησίες ανά τον κόσμο για να χρησιμεύει στην τελετή του μυστηρίου του χρίσματος ως ορατό σημείο της μετάδοσης των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος προς τους βαπτιζομένους.

Μέσα στον ιερό ναό υπάρχουν Ιερές εικόνες, λείψανα αγίων, η στήλη του ραβδισμού, ο Πατριαρχικός θρόνος με λεπτά εγκολλήματα από ελεφαντόδοντο, σεντέφι, χρωματιστό ξύλο και πολύτιμους λίθους, καθώς και διάφορα μοτίβα τουλίπας, κατασκευασμένος το 1676, Ίδιας τεχνοτροπίας και ο άμβωνας του ναού. Άλλα αξιόλογα κειμήλια είναι το Σύνθρονο, η ψηφιδωτή εικόνα του Ιωάννη του Προδρόμου. το Τέμπλο του ναού , οι ασημένιες κανδήλες του τέμπλου.

Δεξιά του Πατριαρχικού Ναού βρίσκεται το νεοανεγερθέν Πατριαρχικό Μέγαρο το οποίο κτίσθηκε στη θέση του καμμένου Μεγάρου που κάηκε το 1941, φτιαγμένο εξ ολοκλήρου από ξύλο εμπλουτισμένο ώστε να μη καίγεται και φθείρεται με το χρόνο. Το Μέγαρο κτίσθηκε με δωρεά εξ ολοκλήρου της οικογένειας Αγγελόπουλου.

Απέναντι του ιερού ναού στο βάθος υψώνεται το παλαιό Πατριαρχικό Μέγαρο

Είναι ένας χώρος κατάνυξης, πνευματικής και εθνικής ανάτασης  για όλους τους Έλληνες.

      ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ ΟΥΑΛΕΝΤΟΣ (ΜΠΟΖΝΤΟΓΑΝ  ΚΕΜΕΡΙ)

Στην περιοχή Ούνκαπανι συναντάμε το Υδραγωγείο του Ουάλεντος το οποίο χτίστηκε από τον Αυτοκράτορα Ουάλη το 975μ.χ στη θέση παλαιότερου υδραγωγείου του 2^ου μ.Χ. αιώνα.

Μετέφερε νερό από το ‘’Δάσος του Βελιγραδίου’’ και υδροδοτούσε την πόλη, καθώς και τα Αυτοκρατορικά Ανάκτορα μέσω ενός κεντρικού νυμφαίου (κρήνης)που υπήρχε στο Φόρουμ του Θεοδοσίου(σημερινή Πλατεία Βαγιαζήτ).

Επισκευάσθηκε από τον Ιουστινιανό τον 6^ο αιών., από τον Κωνσταντίνο Ε’ τον 8^ο αιών. και τον 11^ο αιών. από τον Βασίλειο Β’ Βουλγαροκτόνο. Έχει ύψος 20μ. και είναι 64μ. ψηλά από την επιφάνεια της θάλασσας. Αρχικά είχε μήκος περίπου ένα χιλιόμετρο , όμως σήμερα σώζεται μέρος αυτού στην περιοχή Ούνκαπανι περίπου 600μ. και κοντά στην πλατεία Βαγιαζήτ περίπου άλλα 200μ. Αποτελείται από δύο επάλληλες τοξωτές σειρές και για 1.500 χρόνια υδροδοτούσε την Πόλη.

Επί Οθωμανικής εποχής συνέχισε να λειτουργεί και επισκευάσθηκε αρκετές φορές με τελευταία αυτή του 17^ου αιώνα. Από αυτή την περίοδο είναι γνωστό και ως Μπόζντογαν Κεμερί, δηλ. καμάρα του γκρίζου γερακιού

Απέναντι από το Υδραγωγείο προς το σταυροδρόμι του Ούνκαπανι, συναντάμε τα ερείπια της εκκλησίας Πολυεύκτου, μιας από τις μεγαλύτερες εκκλησίες της Πόλης πρίν την άλωση, κτισμένη το 472μ.χ.

      Ολοκληρώνουμε την περιήγησή μας στην ιστορική πόλη φτάνοντας στην περίφημη Γέφυρα του Γαλατά στον Κεράτιο κόλπο.

      ΚΕΡΑΤΙΟΣ   ΚΟΛΠΟΣ, ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑ

Το Χρυσό Κέρας των Βυζαντινών.

Ένα φυσικό λιμάνι και καταφύγιο των στόλων ανά τους αιώνες. Το όνομα του, που υφίσταται και ως σήμερα, το πήρε από τα χρυσίζοντα νερά κατά την ανατολή και τη δύση του ήλιου.

Στα Βυζαντινά χρόνια για να προστατεύεται το λιμάνι και η πόλη από επιθέσεις εκ θαλάσσης έκλεινε το στόμιο του κόλπου με μια αλυσίδα που ξεκινούσε από τα παράλια τείχη του Κερατίου και έδενε απέναντι στην συνοικία του Γαλατά, προσφέροντας ασφάλεια στα ελλιμενισμένα πλοία.,

Στην Οθωμανική περίοδο κατά τον 16^ο αιώνα άρχισαν να κατοικούνται τα βόρεια παράλια του κόλπου και οι περιοχές βόρεια της συνοικίας Γαλατά. Έτσι πλοιάρια και από τις δύο πλευρές του κόλπου πραγματοποιούσαν τη συγκοινωνία. Το 1836 φτιάχτηκε η πρώτη γέφυρα μεταξύ Ούνκαπανι και Αζάπκαπι στο σημείο της σημερινής δεύτερης γέφυρας του Κερατίου. Το  1845 φτιάχτηκε η δεύτερη γέφυρα στη θέση περίπου της σημερινής γέφυρας του Γαλατά με το όνομα Βαλιδέ Κιοπρού ή Γιενή Κιοπρού (νέα γέφυρα), από την Μπέζμ-ι Λαλέμ Βαλιδέ Σουλτάν. Επιδιορθώθει το 1863 και το 1875.

Το 1912 από Γερμανούς μηχανικούς ανεγέρθει νέα γέφυρα στη θέση της προηγούμενης με το όνομα Γέφυρα του Γαλατά, μήκους 468μ. και πλάτους 25μ. Το 1992 μετά από πυρκαγιά καταστρέφεται και μια καινούργια αντικατέστησε την παλιά στηριζόμενη πάνω σε 200 ατσάλινες κολώνες με 2μ. διάμετρο βάθους μέσα στη θάλασσα 80μ. Έχει μήκος 484μ. πλάτος 42μ. και έχει 4 πτερά των 500 τόνων που ανοίγουν με υδραυλικό σύστημα μέσα σε 3 λεπτά για να περνούν τα πλοία στον Κεράτιο.

      Από την Γέφυρα του Γαλατά περνάμε στη βόρεια πλευρά του Κερατίου στις περιοχές Γαλατά, Τακσήμ και Μπεήογλου

      ΓΑΛΑΤΑΣ,  ΜΠΕΗΟΓΛΟΥ (ΠΕΡΑΝ)

Περνάμε στην απέναντι πλευρά της γέφυρας του Γαλατά στην συνοικία Γαλατά και την επάνω από αυτήν , περιοχή Τακσήμ.

Η συνοικία του Γαλατά υπάρχει από τα βυζαντινά χρόνια και από τον 11^ο αιώνα εδώ διέμεναν Ενετοί και κυρίως Γενοβέζοι, όπου είχαν ιδρύσει εμπορικούς οίκους. Έως και τον 14^ο αιώνα οι ξένοι δρούσαν ανενόχλητοι σχεδόν από κάθε κεντρική εξουσία , από την άλωση-1453- και μετά άρχισαν οι σουλτάνοι σιγά-σιγά να επεμβαίνουν στην περιοχή έως ότου χρόνο με τον χρόνο χάθηκαν δικαιώματα και παροχές και προνόμια και η περιοχή ενσωματώθηκε στον αστικό ιστό της πόλης και οι Γενοβέζοι έχασαν κάθε προνόμιο και αποχώρησαν .

Σήμερα στην περιοχή αυτή δεν υπάρχει τίποτα που να θυμίζει την περίοδο εκείνη εκτός  απ’ τον λεγόμενο Πύργο του Γαλατά που έκτισαν οι Γενοβέζοι  κατά τον 15^ο αιώνα. Επίσης το Αράπ Τζαμί είναι και αυτό από τα παλαιότερα κτίσματα στην περιοχή.

Στην περιοχή από την άλωση και μετά κατοίκησαν Έλληνες, Αρμένιοι, Εβραίοι και Ευρωπαίοι, δίνοντας της ένα κοσμοπολίτικο χαρακτήρα.

Ø  Περνώντας τη γέφυρα συναντάμε το Ούνελ, το μικρό μετρό μήκους 570μ. που ενώνει την

περιοχή Γαλατά με την περιοχή Μπεήογλου. Κατασκευάσθηκε μεταξύ 1871 – 1876 από Γάλλους και Άγγλους μηχανικούς και θεωρείται το τρίτο κατά σειρά μικρό και παλιό μετρό του κόσμου. Σήμερα ανήκει στο Δήμο.

Ø  Πύργος του Γαλατά. Ο πύργος που έκτισαν οι Γενοβέζοι τον 14^ο αιώνα ως τμήμα της

αμυντικής οχύρωσης  και τον ονόμασαν «Πύργο του Χριστού». Χτίστηκε το 1348 από τους Γενοβέζους μετά τα νέα προνόμια που απέκτησαν την περίοδο εκείνη. Έχει ύψος 62,60μ. και 9μ. διάμετρο. Είναι δε 140μ. ψηλά από την επιφάνεια της θάλασσας. Από την ψηλότερη αίθουσα του μπορεί ο καθένας να έχει πανοραμική θέα της Πόλης, του Βοσπόρου, της θάλασσας του Μαρμαρά και του Κερατίου..

Αναστηλώθηκε το 1509 μετά από σεισμό επί Βαγιαζήτ Β’ και ανακαινίσθηκε πολλές φορές με τελευταία το 1964-67. Χρησιμοποιήθηκε ως παρατηρητήριο για τις πυρκαγιές. Τον 17^ο αιώνα ο Χαζεφράν Αχμέτ Τσελέμπι με φτερά που κατασκεύασε ο ίδιος κατάφερε να πετάξει από τον πύργο μέχρι την απέναντι Ασιατική ακτή στο Ουσκιούντας (Χρυσούπολη), παρουσία του έκπληκτου Σουλτάνου που θαύμασε το όλο εγχείρημα, όμως επειδή φοβήθηκε την επιρροή που θα είχε η πράξη αυτή , τον εξόρισε.

Ø  Με το πέρασμα των χρόνων η περιοχή επεκτάθηκε και ήταν γνωστή ως Πέραν, όπου

κατοικούσαν ως επι το πλείστον Έλληνες, Αρμένιοι, Εβραίοι και πολλοί Ευρωπαίοι. Κέντρο της περιοχής έγινε και είναι έως και σήμερα η πλατεία Τακσήμ.

Ø  Μετά του Ούνελ και ως την πλατεία Τακσήμ απλώνεται η λεωφόρος Ανεξαρτησίας

(Ιστικλάλ Τζαντεσί), η παλαιά Λεωφόρος του Πέραν. Μια μεγάλη λεωφόρος όπου στα τέλη του 19^ου αιώνα εδώ υπήρχαν όλες οι Ευρωπαϊκές Πρεσβείες και οι μεγάλοι Τραπεζικοί και Εμπορικοί Οίκοι της Πόλης. Εδώ λειτουργούσαν έως το 1954 πολλά Ελληνικά καταστήματα, εμπορικά, Τράπεζες, ξενοδοχεία, εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, επιχειρήσεις, καθώς καταστήματα και café σε δυτικό στυλ. Εδώ πάλλονταν η οικονομική και εμπορική καρδιά της Πόλης και μεγαλουργούσε ο Ελληνισμός της Πόλης. Σε όλη τη γύρω περιοχή υπάρχουν δείγματα και μαρτυρίες της έντονης και ζωντανής παρουσίας τους. . Σήμερα είναι πεζόδρομος και κυκλοφορεί μόνο το νοσταλγικό Τράμ θυμίζοντας κάτι από τις περασμένες εποχές.

Μετά το τούνελ στην αρχή της λεωφόρου βρίσκονται τα Προξενεία Σουηδίας, Ολλανδίας και Ρωσίας, καθώς και η καθολική εκκλησία Σάντα Μαρία Δράπερις. Λίγο πιο πάνω η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία του Αγίου Αντωνίου κτισμένη το 1906-12 σε νεογοτθικό ρυθμό από τον αρχιτέκτονα Guilio Mongeri. Στη αριστερή πλευρά υψώνεται το κτίριο Οντάκουλε στο οποίο στεγάζονται γραφεία διάφορων εταιρειών. Εδώ και το ιστορικό παλαιό ξενοδοχείο «PERAN PALACE», το Ιταλικό Πολιτιστικό Κέντρο. Στον αριστερό παράλληλο δρόμο της λεωφόρου υπάρχουν το Αμερικανικό και Βρετανικό Προξενείο. Στη μέση της λεωφόρου απλώνεται η πλατεία Γαλατά Σαράi με το κτίριο του Λυκείου ‘’Γαλατά Σαράi’’ κτισμένο το 1868, του πρώτου εκπαιδευτηρίου με Ευρωπαϊκή εκπαίδευση. Απέναντι βρίσκεται το ιστορικό ταχυδρομείο του 1875 και η περίφημη Στοά Τσιτσέκ Πασαζί(πέρασμα λουλουδιών) όπου υπάρχουν μπυραρίες. Κοντά βρίσκεται και το Μπαλίκ Παζάρ(ψαραγορά) Ανηφορίζοντας προς τα δεjιά λειτουργεί το ιστορικό και ένα από τα καλύτερα χαμάμ το ‘’Χαμάμ Γαλατά Σαράi’’. Δίπλα βρίσκεται το Ελληνικό Προξενείο. Η λεωφόρος είναι γεμάτη από καταστήματα, ζαχαροπλαστεία και στους παραδρόμους της λειτουργούν πολλά εστιατόρια, café, bars, clubs και μαγαζιά για όλα τα βαλάντια και γούστα.

Ανηφορίζοντας στα αριστερά συναντάμε το Αγά Τζαμί και κοντά στην πλατεία Τακσήμ αριστερά το Γαλλικό Προξενείο(1920). Απέναντι από το Γαλλικό Προξενείο βρίσκεται η Ελληνορθόδοξη εκκλησία της Αγίας Τριάδος, τρίκλιτη βασιλική με τρούλο κτισμένη το 1880..

Και καταλήγουμε στην πλατεία Τακσήμ.

      ΠΛΑΤΕΙΑ  ΤΑΚΣΗΜ (ΤΑΚΣΗΜ  ΜΕΙΝΤΑΝΙ)

Η πιο φημισμένη πλατεία της Πόλης. Σημαίνει πλατεία του μοιράσματος, διότι εδώ παλαιότερα γίνονταν η διανομή των νερών που περισυλλέγονταν από το ‘’Δάσος του Βελιγραδίου’’(αρχαία Πέτρα). Τα  κτίριο που μαζεύονταν το νερό υπάρχει και είναι κτίσμα του 1733. Η πλατεία ήταν το κέντρο σημαντικών πολιτικών εκδηλώσεων και σήμερα το κέντρο των επίσημων τελετών. Στο κέντρο της πλατείας ορθώνεται το Μνημείο Δημοκρατίας 12μ. ύψους κατασκευασμένο το 1928από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Pietro Canonica.

Πάνω στην πλατεία υπάρχουν , το Πολιτιστικό Κέντρο ‘’Ατατούρκ’’, το ξενοδοχείο «THE MARMARA»5 αστέρων- DE LUXE- και απέναντι το Πάρκο Τακσήμ. Από το Πολιτιστικό Κέντρο ‘’Ατατούρκ’’ ξεκινά η λεωφόρος Γκιουμούς Σουγιού όπου δεξιά είναι τα Προξενεία Γερμανίας και Ιαπωνίας και αριστερά λίγο πιο κάτω το Πολυτεχνείο της Πόλης.

Η λεωφόρος που οδηγεί βόρεια είναι η Λεωφόρος Δημοκρατίας (Τζουμχουριέτ Τζαντεσί), όπου δεξιά το HILTON HOTEL 5 αστέρων- DE LUXE-, ο ραδιοσταθμός(1949), η Λέσχη Αξιωματικών και το Στρατιωτικό Μουσείο(1959). 

      ΒΟΣΠΟΡΟΣ 

Η πιο ενδιαφέρουσα περιοχή της Πόλης.

Είναι το στενό θαλάσσιο πέρασμα που ενώνει τη Μαύρη Θάλασσα με τη Θάλασσα του Μαρμαρά και χωρίζει την Ευρώπη από την Ασία.

Έχει μήκος 31.7 χλμ. Και το πλάτος του κυμαίνεται από 660μ. στο Ρουμελί Χισάρ έως 3,4 χλμ στο άνοιγμα προς την Μαύρη Θάλασσα. Έχει ζωτική σημασία για όλες της Παρευξήνιες χώρες  ΚΑΙ ΜΕ ΤΗ Συνθήκη του Μοντρέ το 1936έχει ανακυρηχθεί διεθνές πέρασμα υπό την επιτήρηση της Τουρκίας.

Ο Βόσπορος σχηματίσθηκε πρίν 7.500 χρόνια παίρνοντας τη σημερινή του μορφή. Το όνομα του έρχεται από τα βάθη της Ιστορίας και χάνεται στην αχλή της Ελληνικής Μυθολογίας.

Κατά την Ελληνική μυθολογία η Ιώ, ερωμένη του Δία για να γλυτώσει από την οργή της Ήρας μεταμορφώθηκε από τον Δία σε αγελάδα (βούς) και με την επίβλεψη του εκατοφθαλμου Άργους πέρασε το στενό που από τότε ονομάστηκε ‘’Πέρασμα(πόρος) του βοός’’  δηλαδή Βόσπορος.

Σε όλους τους ιστορικούς χρόνους εμπόδιο επικοινωνίας. Για πρώτη φορά δαμάστηκε το πέρασμα από τον Δαρείο τον Πέρση Αυτοκράτορα που δημιούργησε γέφυρα δένοντας πλοία το ένα κοντά στο άλλο σκεπάζοντας τα με σανίδες για την εύκολη διάβαση πεζών, ιππικού και υποζυγίων. Με τον τρόπο αυτό διαπέρασε στην Ευρωπαϊκή ακτή του Βοσπόρου 700.000 στρατό.

Κατά την Ελληνιστική, Ρωμαϊκή και Βυζαντινή εποχή πραγματοποιούνται μόνιμες εγκαταστάσεις στα παράλια και αναπτύσσονται μικροί οικισμοί κυρίως κατά τη βυζαντινή εποχή, καθώς και οχυρώσεις για την πιο αποτελεσματική άμυνα της Βασιλεύουσας.

Πριν την άλωση , όταν οι Οθωμανοί Τούρκοι έχουν φτάσει έξω από την Πόλη οχυρώνουν και τις δύο πλευρές του Βοσπόρου κτίζοντας το Αναντολού Χισάρ (φρούριο της Ανατολίας) στην ασιατική ακτή και του Ρουμελί Χισάρ (φρούριο Ρωμυλίας) στην Ευρωπαϊκή ακτή, ώστε να ελέγχουν το πέρασμα και να περιορίζουν τις κινήσεις των Βυζαντινών.

Κατά την Οθωμανική περίοδο η κατοίκιση των παραλίων συνεχίσθηκε . Μάλιστα σε ευνοούμενους του Σουλτάνου δίνονταν ολόκληρες περιοχές για κατοίκηση ως ανταμοιβή ή για να αποκρίνουν κάποιους από την πόλη και τα ανάκτορα. Πολλοί Σουλτάνοι θέλοντας να ξεφύγουν λίγο από τους ρυθμούς των ανακτόρων και για δική τους ευχαρίστηση έκτιζαν κατά καιρούς εξοχικά παλάτια κατά μήκος των ακτών του Βοσπόρου.

Κατά τον 19^ο αιώνα εύποροι Κωνσταντινουπολίτες μιμήθηκαν τους Σουλτάνους και έκτιζαν τις εξοχικές τους κατοικίες δημιουργώντας νέους εξοχικούς οικισμούς με παραθαλάσσια μέγαρα και ευωδιαστούς κήπους.

 Η επικοινωνία μεταξύ των δύο ακτών γίνονταν με πλοιάρια . Το 1973 για πρώτη φορά στην ιστορία ενώθηκε η Ευρώπη με την Ασία με την πρώτη κρεμαστή γέφυρα την Γέφυρα Ατατούρκ ή Κρεμαστή Γέφυρα που θεμελιώθηκε στις 20/02/1970 και εγκαινιάσθηκε στις 29/10/1973 50^η επέτειο της Τουρκικής Δημοκρατίας. Το συνολικό μήκος της φτάνει τα 1.560μ. με πλάτος 33,4μ. και ύψος 64μ.Οι μεγάλες κολώνες που στηρίζεται η γέφυρα απέχουν μεταξύ τους 1.074μ. και έχουν ύψος 165μ. Καθένα από τα δύο συρματόσχοινα που συγκρατούν τη γέφυρα, αποτελείται από 10.412 λεπτά σύρματα διαμέτρου 0.5 εκατοστών. Είναι η 4^η σε μεγάλη γέφυρα στην Ευρώπη και η 7^η σε όλο τον κόσμο.

Η δεύτερη γέφυρα , η Γέφυρα του Μεχμέτ του Πορθητή κατασκευάστηκε μεταξύ 1985 και 1988 και σχεδιάστηκε κυρίως για οχήματα που περνούν τράνσιτ από την Πόλη και ενώνει δύο αυτοκινητόδρομους 216 χλμ.

Έχει μήκος 1.510μ. ύψος 64μ. και πλάτος 39μ. Οι δυο κολώνες που στηρίζεται η γέφυρα απέχουν μεταξύ τους 1.090μ.

Από τα στενά ετησίως περνούν 50.000 πλοία μεγάλης χωρητικότητας, ενώ μεταφέρονται δια μέσου των στενών περίπου 65 εκατομμύρια τόνοι πετρελαίου.

      ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΑΚΤΗ του ΒΟΣΠΟΡΟΥ.

      Από τον ΓΑΛΑΤΑ στο ΡΟΥΜΕΛΙ  ΧΙΣΑΡ και τα ΘΕΡΑΠΙΑ(ΤΑΡΑΜΠΙΑ),

Μια υπέροχη διαδρομή, γεμάτη ιστορία και αναμνήσεις

      ΚΑΡΑΚΊΟΊ,  ΤΟΠΧΑΝΕ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΙΝΑΝ

Συνεχίζοντας προς τα ευρωπαϊκά παράλια του Βοσπόρου μετα τη γέφυρα του Γαλατά βρισκόμαστε στην αποβάθρα του Καράκιοϊ η οποία κατασκευάσθηκε το 1894 και σήμερα προσεγγίζουν τα εμπορικά και επιβατικά πλοία. Στη συνέχεια είναι η περιοχή Τοπχανέ, όπου υπάρχει το Χυτήριο Κανονιών, το οποίο κτίσθηκε από τον Μωάμεθ (Μεχμέτ Β’)τον Πορθητή και επεκτάθηκε επί Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς. Τον 15^ο&16^ο αιών. εδώ κατασκευάζονταν τα πιο αποτελεσματικά κανόνια του κόσμου. Σήμερα στεγάζει Πολιτιστικό κέντρο.

Απέναντι ακριβώς βρίσκεται το Τζαμί του ναυάρχου Κιλίτς Αλή Πασά, έργο του αρχιτέκτονα Σινάν το 1580. Λέγεται ότι, όταν ο ναύαρχος Κιλίτς Αλή Πασάς ζήτησε άδεια από τον Σουλτάνο να κτίση ένα τζαμί , εκείνος ενοχλούμενος από τη φήμη του ναυάρχου του απάντησε ότι αφού είναι Καπτάν-ι Ντεριά(καπετάνιος, βασιλιάς των θαλασσών), να κτίσει το τζαμί στη θάλασσα.

Ο ναύαρχος τότε διάλεξε μια προεξοχή στην ακτή του Βοσπόρου και αφού την επιχωμάτωσε, έκτισε το τζαμί.

Δίπλα στο τζαμί είναι η κρήνη του Μαχμούτ Β’(1732) και λίγο πιο κάτω υψώνεται το Νουσρέτιγιε Τζαμί με ένα τρούλο και δύο μιναρέδες από δύο μπαλκόνια ο καθένας. Είναι έργο του αρχιτέκτονα Κιρκόρ Μπαλιάν και κτίσθηκε το 1823 επί Μαχμούτ Β’.

Συνεχίζοντας την πορεία μας στα δεξιά συναντάμε τα ‘’Διπλά Ανάκτορα’’ κτισμένα το 1856 για τις κόρες του Σουλτάνου. Ο χώρος αυτός στις αρχές του 20^ου αιώνα λειτούργησε ως Κοινοβούλιο. Σήμερα στεγάζει το Πανεπιστήμιο Σινάν. 

Προχωρώντας αφού περάσουμε το Φινντίκλι Τζαμί, έργο και αυτό του Σινάν (1561), φτάνουμε στην αποβάθρα απ’ όπου φεύγουν τα καραβάκια για τα Πριγκιπονήσια.

      ΑΝΑΚΤΟΡΟ ΝΤΟΛΜΑ-ΜΠΑΧΤΣΕ, ΚΑΙ ΤΖΑΜΙ ΝΤΟΛΜΑ-ΜΠΑΧΤΣΕ

Συνεχίζοντας συναντάμε το επιβλητικότερο συγκρότημα του Βοσπόρου :το Συγκρότημα του Ανακτόρου Ντολμά-Μπαχτσέ.

Πρώτο κτίσμα που συναντάμε είναι το Τζαμί Ντολμά-Μπαχτσέ, χτισμένο στις αρχές του 2^ου μισού του 19^ου αιώνα από τον αρχιτέκτονα Νικοός Μπαλιάν , μετά από παραγγελία της Μπεζμί Λαλέμ Βαλιδέ Σουλτάν, μητέρας του σουλτάνου Αβδούλ Μετζήτ.

Είναι κτισμένο σε ρυθμό μπαρόκ με στοιχεία αναγεννησιακά. Έχει τετράγωνο σχήμα με ένα τρούλο και δύο μιναρέδες με ένα μπαλκόνι ο καθένας. Είναι ένα μικρό αρχιτεκτονικό αριστούργημα.

Αμέσως μετά υψώνεται ο Ωρολογόπυργος του Ντολμά-Μπαχτσέ, κτισμένος το 1890, από τον αρχιτέκτονα Σαρκής Μπαλιάν μετά από διαταγή του Σουλτάνου Αβδούλ Χαμήτ Β’.. Αποτελείται από τέσσερεις ορόφους, έχει ύψος 27μ. και βρίσκεται στην είσοδο του Ανακτόρου Ντολμά-Μπαχτσέ, το δε βάθρο του κτιρίου είναι εξ ολοκλήρου από μάρμαρο.

Και στις τέσσερεις πλευρές του φέρει γαλλικά ωρολόγια PAUL GARNIER και το έμβλημα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στον πρώτο όροφο υπάρχει βαρύμετρο και θερμόμετρο.

Προχωρώντας φτάνουμε στην πρώτη κεντρική πύλη εισόδου του Ανακτορικού συγκροτήματος

 Ντολμά-Μπαχτσέ. Με την πρώτη ματιά καταλαβαίνουμε το μέγεθος της μεγαλοπρέπειας του Ανακτόρου. Αφού περάσουμε την πύλη και διασχίσουμε μια μικρή αυλή με βοηθητικούς χώρους περνάμε την δεύτερη πύλη και βρισκόμαστε στους κήπους του Ανακτόρου τους

οποίους διασχίζουμε για να φτάσουμε μπροστά στην σημερινή κύρια είσοδο , την Πύλη του Θησαυροφυλακίου. Μπροστά από την είσοδο υπάρχει μεγάλο σιντριβάνι και διάφορα αγάλματα που δίνουν ένα ιδιαίτερο στυλ στο ανάκτορο.

Είναι ένα εκπληκτικό συγκρότημα  το οποίο χτίστηκε από τον αρχιτέκτονα Καραμπέτ Μπαλιάν. Η ανέγερσή του άρχισε το 1843 και εγκαινιάσθηκε μετά από 13 χρόνια το 1856. Λόγω του Κριμαϊκού πολέμου (1853-1856) και για να αποφύγει την οργή του λαού ο Σουλτάνος μετακόμισε στο ανάκτορο με το τέλος του πολέμου το 1856.

Χρησιμοποιήθηκε από τους 6 τελευταίους Σουλτάνους ως επίσημη Έδρα τους κοσμώντας κατά καιρούς το παλάτι με τη δική τους κάθε φορά αισθητική. Πολλοί μάλιστα έκτιζαν και δικά τους ανάκτορα στα παράλια του Βοσπόρου.

Στο ανάκτορο αυτό για πρώτη φορά συνεδρίασε η πρώτη Οθωμανική Βουλή στις 19 Μαρτίου 1877, την οποία Βουλή μετά από δύο μήνες διέλυσε ο Αβδούλ Χαμήτ Β’. Εδώ φιλοξενήθηκε το 1887 ο Γερμανός Αυτοκράτορας Γουλιέλμος Β’ και από την προβλήτα αυτού του ανακτόρου ο τελευταίος Οθωμανός Σουλτάνος ο Βαχντεττήν, τον Οκτώβριο του 1922 επιβιβάστηκε σε πλοίο και αναχώρησε για τις Κάννες. .

Το 1910 στο ανάκτορο προστέθηκε σύστημα κεντρικής θέρμανσης (καλοριφέρ)  

Μετά την ανακύρηξη της Δημοκρατίας το 1923, το ανάκτορο έγινε το θέρετρο του Κεμάλ Ατατούρκ, ο οποίος στις 10 Νοεμβρίου του 1938, εδώ πέθανε από κίρρωση του ήπατος.

Μετά τον θάνατο του Ατατούρκ  το ανάκτορο μετετράπει σε Μουσείο.       

Είναι κτισμένο σε στυλ Μπαρόκ με αναγεννησιακά στοιχεία και στοιχεία νεοκλασικού ρυθμού. Όλος ο χώρος του ανακτόρου μαζί με τις αυλές είναι 250.000 τετρ. μέτρα, ενώ το ενιαίο κτιριακό συγκρότημα εκτείνεται σε 14.000 τετ. μετρ. Με τα παραρτήματα φτάνει στα 64.000 τετ. μέτρα. Aποτελείται από 285 δωμάτια 43 αίθουσες, 6 μπαλκόνια, 6 χαμάμ, και 1.427 παράθυρα. Η διακόσμηση που παλατιού πραγματοποιήθηκε από τον Sechan, διακοσμητή και της Όπερας του Παρισιού. Η ξενάγηση ξεκινάει από την πύλη Μαμπέιν-ι Χιουμαγιούν. Συνεχίζουμε και μέσω της ‘’Κρυστάλλινης Σκάλας’’ φτάνουμε στην Αίθουσα Υποδοχής Πρεσβευτών. Εδώ θα δούμε δύο κηροπήγια από φίλντισι, δώρο του διοικητή της Αιγύπτου, δύο τομάρια αρκούδας, δώρο του Τσάρου της Ρωσίας Νικολάου Β’ και πίνακες του ΑΪβαζόβσκι. Συνεχίζουμε στην αίθουσα Ζουλβατζχέιν9πανόραμα) σε σχήμα Τ που έχει θέα τόσο προς τους κήπους όσο και προς την θάλασσα. Προχωρώντας φτάνουμε στο χαμάμ του Σουλτάνου κατασκευασμένο όλο από αλάβαστρο και τα διαμερίσματα του σουλτάνου με ακριβά έπιπλα και πλούσια διακόσμηση. Τελευταία στάση η Αίθουσα Μουαγιεντέ ή Αίθουσα Τελετών. Οι διαστάσεις της αίθουσας είναι 40Χ45μ.(1.800τ.μ.)ε ενώ ο τρούλος έχει ύψος 36μ., από τον οποίο κρέμεται ο μεγαλύτερος πολυέλαιος του κόσμου, 4,5 τόνων βάρους με 750 κανδήλια από κρύσταλλο της Ιρλανδίας. Ο πολυέλαιος είναι δώρο της Βασίλισσας της Αγγλίας Βικτωρίας Β’. Η αίθουσα αποτελείτε από 56 κολόνες και έχει τρία μπαλκόνια για τους επισκέπτες, ενώ το μεγάλο χαλί στο κέντρο της είναι χειροποίητο χαλί της Χερέκε 124τ.μ. και είναι το μεγαλύτερο του ανακτόρου και το δεύτερο σ’ όλη την Τουρκία.

Στα διαμερίσματα του Χαρεμιού θα δούμε τα δωμάτια, της Βαλιδέ Σουλτάν, των γυναικών του σουλτάνου , την Μπλε Αίθουσα, την Ροζ Αίθουσα , τα δωμάτια των σουλτάνων, Αβδούλ Μετζήτ, Αβδούλ Αζήζ και Ρεσάτ, καθώς και το χαμάμ του Χαρεμιού.

Κοντά στο ανάκτορο υπάρχουν τα μαγειρεία, τα διαμερίσματα του Διαδόχου, των σωματοφυλάκων, του Αρχιευνούχου και των Μουσαμπιχάν(ανωτάτων κρατικών υπαλλήλων) και το Υαλομέγαρο(θερμοκήπιο).   

      ΜΠΕΣΙΚΤΑΣ

Μετά το Ανάκτορο του Ντολμά Μπαχτσέ βρίσκεται η συνοικία Μπεσικτάς, όπου μπορούμε να επισκεφτούμε το Μαυσωλείο του ΧαΪρεττήν Πασά Μπαρμπαρόσα δίπλα στο οποίο το 1944 ανεγέρθηκε και το άγαλμά του. Θα δούμε επίσης το Τζαμί του Σινάν Πασά, χτισμένο από τον Σινάν επί Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, την Αγορά, καθώς και τρείς Ελληνορθόδοξες εκκλησίες και μία Αρμένικη.

Συνεχίζοντας την παραλιακή λεωφόρο συναντάμε το Πάρκο Γιλντίς, το οποίο υπάρχει από τα βυζαντινά χρόνια και τότε ήταν φημισμένο για τις πολλές δάφνες που υπήρχαν σε αυτό. Επί Αβδούλ Χαμήτ Β’ το πάρκο αναμορφώθηκε, αναπλάστηκαν οι χώροι του και κτίστηκαν κιόσκια που κοσμούν το χώρο.

      ΟΡΤΑΚΙΟΊ

Παλαιά συνοικία και συγχρόνως από τις πιο ζωντανές περιοχές της Πόλης. Στη συνοικία αυτή υπάρχουν ένα τζαμί, μια Εβραϊκή συναγωγή και μία Ελληνορθόδοξη εκκλησία.

Κατά του βυζαντινούς χρόνους η περιοχή ονομάζονταν Αρχείον και μετά τον 16^ο αιώνα εγκαταστάθηκε εδώ μεγάλος αριθμός Τούρκων. Στην παραλία υψώνεται το Ορτάκιοϊ Τζαμί χτισμένο το 1854-55 επί Αβδούλ Μετζήτ από τον αρχιτέκτονα Νικοός Μπαλιάν. Το 18546 ανεγέρθηκε η Ελληνορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Φωκά και το 1915 η Εβραϊκή συναγωγή Ετζ-Αχαίμ.

      ΡΟΥΜΕΛΙ  ΧΙΣΑΡ (ΦΡΟΥΡΙΟ ΡΩΜΥΛΙΑΣ)

Πριν την άλωση , όταν οι Οθωμανοί Τούρκοι έχουν φτάσει έξω από την Πόλη οχυρώνουν και τις δύο πλευρές του Βοσπόρου  Το Αναντολού Χισάρ (φρούριο της Ανατολίας) κτίσθηκε στην ασιατική ακτή το 1393 από τον Γιλντιρίμ Βαγιαζήτ , παππού του Μωάμεθ του Πορθητή για να ελέγχουν τα στενά. Ο Μωάμεθ ο Πορθητής το 1452 χτίζει το Ρουμελί Χισάρ (φρούριο Ρωμυλίας) στην Ευρωπαϊκή ακτή, ώστε να ελέγχουν πλήρως το πέρασμα και να περιορίζουν τις κινήσεις των Βυζαντινών.

Στη θέση του κάστρου υπήρχε παλαιότερα χριστιανικό μοναστήρι που την εποχή ανέγερσης του φρουρίου ήταν ερειπωμένο.

Το φρούριο αποτελείται από τρείς ογκώδεις προμαχώνες συνδεόμενους με τις επάλξεις των τειχών, καθώς και από έξι μικρότερους προμαχώνες που ενίσχυαν τα αδύνατα σημεία του.

Οι προμαχώνες ήταν εξοπλισμένοι με κανόνια μεγάλου διαμετρήματος και βεληνεκούς, αποκλείοντας τελείως τους Βυζαντινούς. Για το λόγο αυτό ονομάζεται και Μπογάζ Κεσέν (φράγμα του στενού).

Σήμερα λειτουργεί Μουσείο κανονιών και υπάρχους ερείπια ενός τζαμιού αμφιθέατρο όπου το καλοκαίρι διοργανώνονται συναυλίες.

      ΕΜΙΡΓΚΙΑΝ, ΘΕΡΑΠΕΙΑ(ΤΑΡΑΜΠΙΑ), ΣΑΡΙΓΙΕΡ

Συνεχίζοντας  την περιήγησή μας στην  Ευρωπαϊκή ακτή του Βοσπόρου φτάνουμε στην περιοχή Εμίρκιαν με πολλά κυπαρίσσια και ένα καταπράσινο δασύλλιο 470.000τ.μ. μέσα στο οποίο υπάρχουν τρία Οθωμανικά κιόσκια(περίπτερα) το Κίτρινο, το Ροζ και το Λευκό. Στο δασύλλιο πραγματοποιείται κάθε άνοιξη το Φεστιβάλ Τουλίπας.

Κάτω από το δασύλλιο είναι η κωμόπολη Ιστίνιε με ένα υπέροχο κολπίσκο στον οποίο από το 1856 έως το 1943 λειτουργούσαν ναυπηγεία. Σήμερα είναι ένας παραθεριστικός κολπίσκος.

Το αρχαίο όνομα της περιοχής ήταν Σωσθένιο προς τιμήν του στενού συνεργάτη του Βύζαντα, Σωσθένιου.

Στη συνέχεια συναντάμε τη Γιενήκιοϊ (Νεάπολη) απλωμένη στις πλαγιές ενός λόφου με αμπέλια. Στην παραλία υπάρχουν ξύλινα και μοντέρνα εξοχικά, τα λεγόμενα ‘’Γυαλί’’ που ανήκουν κυρίως σε επιχειρηματίες. Εδώ έχει και η Τανσού Τσιλλέρ ένα από τα πιο επιβλητικά ‘’Γυαλί’’ της περιοχής. Στη Γιενήκιοϊ (Νεάπολη), υπάρχει η επιβλητική Ελληνορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου , η μεγαλύτερη σε όλο το Βόσπορο, όπου υπάρχουν οι τάφοι τριών Πατριαρχών και στο εσωτερικό της φυλάσσεται η θαυματουργική εικόνα της Παναγίας της Καμαρώτισσας.

Συνεχίζοντας περνάμε από το «Κιόσκι Χούμπερ» θερινό θέρετρο του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας, μέσα σε ένα δασύλλιο 64.000τ.μ. , παλαιά κατοικία του εκπροσώπου της εταιρίας KRUPP, στην Τουρκία στις αρχές του 20^ου αιώνα,, Αύγουστου Χούμπερ, ο οποίος έπαιξε σημαντικό στην εξέλιξη της Γερμανοτουρκικής φιλίας..

Συνεχίζουμε και φτάνουμε στην κωμόπολη Ταράμπια, φημισμένη για τα εστιατόρια και τις ψαροταβέρνες κατά μήκος του Βοσπόρου. Από την βυζαντινή εποχή είναι γνωστή για τις θεραπευτικές-ιαματικές πηγές, απ’ όπου προέρχεται και το παλαιότερο όνομα της περιοχής Θεραπειά.  

Δίπλα ακριβώς είναι το Σαρίγιερ με το Μουσείο Σαδμπέρκ Χανούμ και μια χαριτωμένη ψαραγορά.

Στο τέλος του Βοσπόρου είναι το ψαράδικο χωριό Ρούμελι Καβάκ και το «Φανάρι της Ρωμυλίας», όπου αρχίζει στρατιωτική περιοχή.

      ΑΣΙΑΤΙΚΗ  ΑΚΤΗ του ΒΟΣΠΟΡΟΥ.

      Από το ΚΑΝΤΗΚΙΟΪ (ΧΑΛΚΗΔΩΝΑ) στο ΟΥΣΚΙΟΥΝΤΑΡ, το ΜΠΕΙΛΕΡΜΠΕΓΙ, ΚΙΟΥΤΣΟΥΚΣΟΥ και ΑΝΑΝΤΟΛΟΥ ΧΙΣΑΡ.

           

      ΚΑΝΤΗΚΙΟΪ (ΧΑΛΚΗΔΩΝΑ)

Οι πρώτες εγκαταστάσεις στην περιοχή του Καντήκιοϊ χρονολογούνται στους προϊστορικούς χρόνους και συγκεκριμένα στην 4^η π.χ. χιλιετία.

Γύρω στα 680 π.χ. άποικοι από τα Μέγαρα της Αττικής εγκαθίστανται στην Ασιατική ακτή και ιδρύουν την πόλη της Χαλκηδόνας δηλαδή ‘’Χώρα του Χαλκού’’. Ονομάστηκε και πόλη των τυφλών - μετά την ίδρυση του Βυζαντίου από τον Βύζαντα - διότι δεν είχαν δει τη σπουδαιότητα της απέναντι περιοχής οι κάτοικοι της όταν έκτισαν την πόλη τους..

Στα Ελληνιστικά χρόνια ήταν πρωτεύουσα της Βιθυνίας και τον 1^ο π.χ. αιώνα εντάχθηκε ως επαρχία στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Απ’ το 395μ.χ. άνηκε στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία τη μετέπειτα Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Εδώ το 451μ.χ. συνεκλήθει η Δ’ Οικουμενική Σύνοδος στην εκκλησία της Αγίας Ευφημίας.

100 χρόνια πριν την άλωση η πόλη καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους που αρχικά ονόμασαν την περιοχή Γιαλαντζί Ντουνιά.

Μετά την άλωση ο Μωάμεθ ο Πορθητής παραχώρησε την περιοχή στον Καδή Χιζίρ Μπέη, απ’ τον οποίο πήρε και το σημερινό της όνομα : Καντήκιοϊ  - χωριό του Καδή.

Σήμερα είναι μια νεόκτιστη πόλη με σύγχρονες και μοντέρνες πολυκατοικίες με κεντρική λεωφόρο την Λεωφόρο Βαγδάτης με μεγάλα και υπερπολυτελή μαγαζιά με ζωντανή κίνηση. Στην Αγορά της υπάρχουν Ελληνορθόδοξες και Αρμένικες εκκλησίες.

Δίπλα στο Καντήκιοϊ βρίσκεται το λιμάνι Χαίντάρπασα, το μεγαλύτερο λιμάνι εισαγωγών της Τουρκίας, κατασκευασμένο το 1899. Ο λιμενοβραχίονας κατασκευάσθηκε μεταξύ 1954 και 19*62 κι έχει μήκος 1.100 μ. Στην προβλήτα του λιμανιού ορθώνεται ο Σιδηροδρομικός Σταθμός του Χαίντάρπασα, ο οποίος χτίσθηκε από Γερμανούς αρχιτέκτονες μεταξύ 1906 – 1908 ως μέρος της σιδηροδρομικής γραμμής Βαγδάτης.

Φεύγοντας από το Καντήκιοϊ προς το Ουσκιούνταρ στα δεξιά μας συναντάμε τον Στρατώνα Σελίμιγιε με τέσσερεις πύργους στις γωνίες του κτιρίου χτισμένος τον 18^ο αιώνα από τον σουλτάνο Σελήμ Γ’. Μετά από πυρκαγιά αναστηλώθηκε από τον Μαχμούτ Β’ (1825-1827) με τελευταία επιδιόρθωση επί σουλτάνου Αβδούλ Μετζήτ από τον αρχιτέκτονα Κρικόρ Μπαλιάν.

Μεταξύ Καντήκιοϊ και Ουσκιούνταρ σε έκταση 175 στρεμμάτων βρίσκεται το μεγαλύτερο νεκροταφείο της Πόλης, το Νεκροταφείο Καρατζά-Αχμέτ.

      ΟΥΣΚΙΟΥΝΤΑΡ  (ΣΚΟΥΤΑΡΙ – ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗ)

Η Παλιά Χρυσούπολη ή Σκούταρι είναι η ιστορική περιοχή της ασιατικής Κωνσταντινούπολης και διατηρεί ακόμη το ανατολίτικο χαρακτήρα της. Κατά μία παράδοση το όνομα Χρυσούπολη το πήρε από τον Χρύση γιό του Αγαμέμνονα και της Χρυσηίδας. Άλλη παράδοση σχετίζει το όνομα από το χρυσάφι που πλήρωναν τα πλοία διερχόμενα το Βόσπορο, ενώ μια Τρίτη ότι εδώ οι Πέρσες άφησαν το χρυσάφι που είχαν μαζέψει από πόλεις της Μακράς Ασίας.

Ανεξάρτητα των παραδόσεων η πόλη άκμασε και έγινε ένα σημαντικό εμπορικό λιμάνι τόσο κατά την Ρωμαϊκή εποχή όσο και κατά τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία οπότε εδώ υπήρχε στρατόπεδο και Αυτοκρατορικό Ανάκτορο. Από το όνομα της Αυτοκρατορικής φρουράς, ονομάστηκε και Σκούταρι. Αναπτύχθηκε σε σημαντικό εμπορικό κέντρο κι εδώ κατέληγαν οι εμπορικοί δρόμοι που συνέδεαν την πρωτεύουσα με τις πλούσιες επαρχίες της Αυτοκρατορίας.

Μετά την κατάληψη της πόλης από τους Οθωμανούς Τούρκους η πόλη μετά από ολιγόχρονη παρακμή έγινε και πάλι ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο για όλη την Μικρά Ασία και  γνώρισε μεγάλη ευημερία σε όλη τη διάρκεια της Οθωμανικής περιόδου. Αυτή την εποχή πήρε και το σημερινό της όνομα Ουσκιούνταρ.

Από τα πρώτα Οθωμανικά κτίσματα είναι το Ρούμ Μεχμέτ Πασά Τζαμί χτισμένο το 1471 από τον Μεχμέτ Πασά, εξισλαμισθέντα Έλληνα, και Μέγα Βεζύρη του Μωάμεθ του Πορθητή. Το 1547 ο αρχιτέκτονας Σινάν ανοικοδομεί το Μιχριμάχ Σουλτάν Τζαμί, για την Μιχριμάχ Σουλτάν, κόρη του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς και σύζυγο του Ρουστέμ Πασά. Μπροστά από το τζαμί ο σουλτάνος Αχμέτ Γ’ το 1728 κατασκεύασε επιβλητική κρήνη προς τιμή της μητέρας του, με αραβικές επιγραφές- αποσπάσματα ποιημάτων της εποχής.

Ο Σινάν επίσης ανοικοδομεί και το Χαμάμ που βρίσκεται στην κεντρική Αγορά της πόλης, καθώς και το μικρό Σεμσή Πασά Τζαμί ή Κουσκονμάζ Τζαμί για τον Σεμσή Πασά, αρχηκυνηγό και Μέγα Βεζύρη του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, όπου στις δυο πλευρές του

μινμπέρ υπάρχουν δύο κινούμενες κολόνες για να μπορεί να διαπιστωθεί αν το τζαμί ολισθαίνει προς τη θάλασσα ή όχι.

Το 1583 η Νούρ Μπαανού Σουλτάν, Βενετσιάνα γυναίκα του Σελήμ Β’ κτίζει το συγκρότημα του τζαμιού Ατήκ Βαληδέ.

Τον 17^ο αιώνα χτίζεται το Τσινιλί Τζαμί από τη γυναίκα του σουλτάνου Αχμέτ Α’, Μαχπεϊκέρ Κιοσέμ Σουλτάν.

Το 1710 ο Αχμέτ Γ’ χτίζει προς τιμή της μητέρας του, Γιουνλούς Εμετουλλάχ Χατούν, το Γιενή Βαλιδέ Τζαμί . Στο συγκρότημα του τζαμιού ανήκουν ένα ιμαρέτ, ένα σεμπήλ(κρήνη νερού), μια βρύση, σχολείο, σιντριβάνι και ένα μπεντεστένι(αγορά πολύτιμων αντικειμένων).

Το ασκέπαστο μαυσωλείο της Γιουνλούς Χατούν, βρίσκεται πάνω στο δρόμο που οδηγεί στην κεντρική Αγορά της πόλης.

      ΚΙΖ  ΚΟΥΛΕΣΙ (ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΛΕΑΝΔΡΟΥ)

Κτισμένο πάνω σε ένα νησάκι 1.250τ.μ. και απέχει 200μ. από την παραλία Σαλατζάκ του Ουσκιούνταρ.

Ονομάζεται Κιζ Κουλεσί (Πύργος της κοπέλας) αλλά και Πύργος του Λεάνδρου.

Και οι δυο ονομασίες βασίζονται σε παλαιούς θρύλους.

Ο πρώτος αναφέρεται στον βασιλιά του Βυζαντίου Λέανδρο ο οποίος για να προφυλάξει την κόρη του από οποιοδήποτε κακό έκτισε Πύργο στο νησί για να την προφυλάξει ,όμως δεν το κατάφερε διότι η κοπέλα δηλητηριάζεται τελικά από ένα φίδι το οποίο βγήκε μέσα από ένα καλάθι με μήλα που της έστειλε μία γριά. Έτσι ονομάσθηκε  Πύργος της κοπέλας

Ο άλλος θρύλος σχετίζεται με τον μύθο του Λέανδρου και της Ηρούς. Η Ηρώ ήταν ιέρεια στο ναό της Αφροδίτης στην πόλη Σηστό κοντά στα στενά των Δαρδανελίων. Ο Λέανδρος ο οποίος κατάγονταν από την Άβυδο απέναντι από τη Σηστό  ήταν ερωτευμένος μαζί της και κάθε νύκτα αφού διέπλεε τα στενά συναντούσε την αγαπημένη του και μετά επέστρεφε. Μάλιστα για να μη χάνει τον προορισμό του, η Ηρώ, φώτιζε την πορεία του με ένα κανδήλι που άναβε στο πιο ψηλό σημείο ενός πύργου κοντά στο ναό. Μια νύκτα όμως δυνατός άνεμος σβήνει το καντήλι και ο Λέανδρος χάνεται στα κρύα νερά των Δαρδανελίων. Την επόμενη μέρα, όταν βρέθηκε το άψυχο σώμα του η Ηρώ από τον μεγάλο πόνο της αυτοκτόνησε πέφτοντας στα νερά των Δαρδανελίων. Οι κάτοικοι των δύο πόλεων συγκηνιμένοι από το δράμα των δύο νέων τους ενταφίασαν μαζί .

Στους ιστορικούς χρόνους  το 5^ο π.χ. αιώνα κατά τη διάρκεια του «Πελοποννησιακού Πολέμου», ο Αλκιβιάδης χτίζει πάνω στο νησί φρούριο έτσι ώστε οι Αθηναίοι να ελέγχουν τα στενά και επέβαλαν φόρο σε όλα τα διερχόμενα πλοία. Τον 12^οι αιώνα ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Μανουήλ Α’ κτίζει στο νησί νέο αμυντικό φρούριο που το ονομάζει Άρκλα και σύμφωνα με την παράδοση συνδέονταν με την περίφημη αλυσίδα με τον Πύργο των Μαγγάνων που αποτελούσε τμήμα της Βυζαντινής Ακρόπολης (σημερινό Σαράιμπουρνου).  

Μετά την άλωση το κάστρο ενισχύθηκε με κανόνια, ενώ από το 1600 άρχισε να χρησιμοποιείται ως φάρος. Στις αρχές του 19^ου αιώνα επί Μαχμούτ Β’ πήρε τη σημερινή του μορφή και κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκε ως φυλακή και ως λοιμοκαθαρτήριο.

Μεταξύ 1943 και 1945 χρησιμοποιήθηκε ως κέντρο ελέγχου των στενών .

Σήμερα λειτουργεί ως καφέ και εστιατόριο.

      ΜΠΕΙΛΕΡΜΠΕΓΙ, ΚΙΟΥΤΣΟΥΚΣΟΥ και ΑΝΑΝΤΟΛΟΥ ΧΙΣΑΡ.

Αφήνουμε το Ουσκιούνταρ (Χρυσούπολη) και προχωρούμε, μετά την πρώτη κρεμαστή, γέφυρα προς την περιοχή Μπεϊλέρμπεγι όπου και το ομώνυμο ανάκτορο το  «Μπεϊλέρμπεγι Σαράϊ».

Από την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου στην περιοχή υπήρχε θερινό ανάκτορα με κήπους αναψυχής.

Στην Οθωμανική εποχή στην περιοχή πολλοί εύποροι κάτοικοι της Πόλης εδώ είχαν εξοχικές επαύλεις τα λεγόμενα «Γυαλί».

Τον 16^ο αιώνα επί Μουράτ Γ’  ο Μπεϊλέρμπεγι(διοικητής) των επαρχιών της Ρωμυλίας Μεχμέτ Πασάς στην περιοχή αυτή έκτισε ένα μεγάλο ‘’γυαλί’’ κι έτσι όλη η περιοχή πήρε το όνομα        Μπεϊλέρμπεγι.

Στις αρχές του 19^ου αιώνα εδώ ο Μαχμούτ Β’ κτίζει ένα ξύλινο ανάκτορο. Το 1861 με 1865 στη θέση του ξύλινου ανακτόρου που είχε καεί ο Σουλτάνος Αβδούλ Αζήζ ανοικοδομεί ένα νέο πιο λαμπρό ανάκτορο σε σχέδια του αρχιτέκτονα Σαρκής Μπανιάν.

Στο κτίσιμο του ανακτόρου εργάστηκαν 5.000 εργάτες υπό τους ήχους μουσικής ειδικής ορχήστρας για να μπορούν να δουλεύουν με τον ίδιο ρυθμό.

Χρησιμοποιήθηκε κυρίως ως ξενώνας για τους προσκεκλημένους του εκάστοτε Σουλτάνου. Σε αυτό φιλοξενήθηκαν κατά καιρούς ο Αυτοκράτορας της Αυστρίας Φραγκίσκος-Ιωσήφ Α’, Η Αυτοκράτειρα Ευγενία, σύζυγος του Αυτοκράτορα της Γαλλίας Ναπολέων Γ’, ο βασιλιάς Εδουάρδος Η’ και η κυρία Σίμσον, ο Σάχης της Περσίας. Σε αυτό το ανάκτορο ο σουλτάνος Αβδούλ Χαμήτ Β’ έζησε τα τελευταία 6 χρόνια  της ζωής του μετά την εκθρόνιση του.

Σήμερα λειτουργεί ως  μουσείο. Ο κήπος που το περιβάλει αποτελείται από Μανόλιες με μια μικρή λίμνη και διάφορα κιόσκια όπου αναπαύονταν οι σουλτάνοι.

Πάνω από το ανάκτορα Μπεϊλέρμπεγι είναι ο λόφος Τσαλμίτζα. Έχει ύψος 263μ. Και από την κορυφή του έχει κανείς πανοραμική θέα της νότιας πλευράς του Βοσπόρου, καθώς και της θάλασσας του Μαρμαρά, των Ευρωπαϊκών συνοικιών της Πόλης και των Πριγκιπονήσων. Πρώτος ο σουλτάνος Μεχμέτ Δ’ κτίζει εδώ ένα κυνηγετικό περίπτερο και εν συνεχεία μετά τον 18ο αιώνα υψηλόβαθμοι κρατικοί υπάλληλοι έκτισαν στην περιοχή σπίτια και κονάκια.

Μετά τη δεκαετία του 1980 πραγματοποιήθ8ηκαν πολλές ανακαινίσεις και σήμερα στην περιοχή λειτουργούν εστιατόριο και παραδοσιακό καφενείο.

Στη συνέχεια συναντάμε το ρυάκι Κιουτσούκ Γκιοκσού με το άλσος αναψυχής που το περιβάλει. Κοντά στο ρυάκι βρίσκεται το δυόροφο θερινό ανάκτορο Κιοτσουκσού χτισμένο το 1856-1857 σε ρυθμό μπαρόκ-ροκοκό από τον αρχιτέκτονα Νικοός Μπαλιάν για τον σουλτάνο Αβδούλ Μετζήτ. Το παλάτι χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές και απ’ τον Κεμάλ Ατατούρκ. Το 1980-83 ανακαινίσθει και από τότε λειτουργεί ως μουσείο.

Και φτάνουμε στο Αναντολού Χισάρ (Φρούριο της Ανατολίας) κτισμένο το 1393 από τον Γιλντιρίμ Βαγιαζήτ κατά την πρώτη προσπάθεια πολιορκίας της Πόλης από τους Οθωμανούς. Εδώ υπήρχε ναός της προχριστιανικής περιόδου. Το φρούριο έχει έναν κεντρικό τετράγωνο τριώροφο πύργο με κυλινδρικούς προμαχώνες. Τα πλατιά κουφώματα των τειχών επέτρεπαν τον έλεγχο του Βοσπόρου.

Μικρά γραφικά χωριουδάκια απλώνονται ως το τέλος της ακτής.

      Αφήνουμε και την Ασιατική Ακτή του Βοσπόρου και ξεκινάμε το ταξίδι μας για τα Πριγκηπόνησα .

      ΠΡΙΓΚΗΠΟΝΗΣΑ

Πριγκηπόνησα, ένα σύμπλεγμα από εννέα νησιά και δύο βραχονησίδες.

Απέχουν από την Πόλη 20 μίλια ενώ από το Μποστάντζι στην ασιατική ακτή απέχουν μόνο μερικά μίλια. .Από τα εννέα νησιά μόνο τα τέσσερα είναι κατοικήσιμα. Είναι τα 4 νησιά διαμάντια, Πρώτη,     Αντιγόνη, Χάλκη, Πρίγκηπος, που όπως λέει και το δημοτικό τραγούδι : «Αυτά τα τέσσερα νησιά μορφαίνουνε την Πόλη».

Το όνομα τους το πήραν διότι στα Βυζαντινά χρόνια χρησίμευαν ως τόπος αναψυχής , αλλά και εξορίας για τους βυζαντινούς πρίγκιπες.

Έχουν κατά καιρούς πάρει και άλλες ονομασίες όπως Δημόνησοι (Νήσοι του Δήμου-του λαού) κατά την αρχαιότητα, Παπαδονήσια (νησιά των παπάδων) λόγω των πολλών μοναστηριών και Ερυθρά νησιά.

Σήμερα ονομάζονται Ανταλάρ (τα Νησιά)

Στους Οθωμανικούς χρόνους τα νησιά με τα προνόμια που έδιδαν κατά καιρούς οι Σουλτάνοι κατοικήθηκαν γρήγορα, κυρίως από Έλληνες, αλλά και Αρμένιους και Τούρκους. Στις αρχές του 19 ου αιώνα ο πληθυσμός των νησιών ήταν 1.200 κάτοικοι, ενώ αρχές του 20^ου αιώνα ο πληθυσμός έφτασε στις 12.000. Σήμερα ο μόνιμος πληθυσμός τους ανέρχεται στις 20.000. Το καλοκαίρι με τους παραθεριστές και τους επισκέπτες φτάνει και τις 100.000.

Από την προβλήτα κοντά στο Καράκιοϊ στην ευρωπαϊκή ακτή, φεύγουν πλοία για τα νησιά  και από το Σίρκετζι  ή από το Μποστάτζι στην ασιατική ακτή καραβάκια κάνουν τακτικά δρομολόγια.

Πρώτη στάση το καταπράσινο νησί Πρώτη 

Δεύτερη στάση η Αντιγόνη

Τρίτη στάση το νησί της Χάλκης. Γραφικό νησί με την όμορφη μικροπολιτεία , όπου διάφορα κτίρια και η εκκλησία που δεσπόζει στο κέντρο της, μαρτυρούν την παρουσία Ελλήνων στο νησί  Από την πολιτεία ή με μόνιππα αμαξάκια, ή πεζοί ανηφορίζουμε τον λόφο των Νυμφών , στην κορυφή του οποίου βρίσκεται η Πατριαρχική Θεολογική Σχολή της Χάλκης και η Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος. Επιβλητικό το κεντρικό κτίριο της Σχολής και ο περιβάλλον χώρος αποπνέει πνευματικό μεγαλείο και  κατάνυξη. Ευλαβικοί προσκυνητές φτάνουμε στο χώρο της Σχολής και αντικρίζουμε αρχικά το κεντρικό κτίριο της σχολής απ’ όπου εισερχόμαστε μέσω της κεντρικής εισόδου στο εσωτερικό της σχολής και τον αυλόγυρο της Μονής. Άδειες οι αίθουσες διδασκαλίας μαρτυρούν ένα λαμπρό παρελθόν και στέκονται βουβοί μάρτυρες μιας  άλλης όχι και τόσο μακρινής εποχής.  Στο κέντρο της αυλής στέκεται το καθολικό της μονής αφιερωμένο στην Αγία Τριάδα. Στο πίσω μέρος υπάρχει μεγάλη ταράτσα απ’ όπου μπορεί ο επισκέπτης να έχει πανοραμική θέα της πολιτείας αλλά και πιο μακριά ανγαντεύονας το νησί της Πριγκήπου.

Αναχωρούμε με ανάμεικτα συναισθήματα για τον επόμενο προορισμό μας την Πρίγκηπο.

Γλαροπούλια πετούν γύρω μας και μας υποδέχονται στο μεγαλύτερο νησί του συμπλέγματος

Σ’ όλη την παραλία βρίσκονται εξοχικά μέγαρα και επαύλεις που πολλές ανήκον παλαιότερα σε Έλληνες. Φτάνουμε στην προκυμαία της πόλης θαυμάζουμε την αρχιτεκτονική των κτιρίων και δεχόμαστε τη φιλοξενία των κατοίκων της.

Εδώ μπορείτε να πάρετε μόνιππα αμαξάκια  για να θαυμάσετε την όμορφη μικροπολιτεία τα αρχοντικά της και τα κτίρια με την θαυμάσια και μοναδική αρχιτεκτονική.

Το μεσημέρι  ένα καλό γεύμα σε μια από τις πολλές ψαροταβέρνες στην παραλία του νησιού θα  ολοκληρώσει το ταξίδι μας στα Πριγκηπόνησα  μέσα από μια πανδαισία θαλασσινών και ψαρικών  

Το απόγευμα αναχωρούμε για την Πόλη παίρνοντας μαζί μας εικόνες και αναμνήσεις που έχουν χαραχθεί βαθιά στην ψυχή μας.

 ~~~~ ΕΠΙΛΟΓΟΣ ~~~~

Με την περιήγησή μας στα Πριγκηπόνησα ολοκληρώνουμε αυτό το οδοιπορικό στην ΠΟΛΗ.

Ένα οδοιπορικό μέσα από το οποίο γνωρίσαμε την Βασιλίδα των πόλεων την Κωνσταντινούπολη και μέσα από τις περιηγήσεις μας ταξιδέψαμε στον χρόνο και την ιστορία ψηλαφίζοντας το μακραίωνο παρελθόν της Πόλης.

Την γνωρίσαμε σαν Βυζαντινή Αυτοκράτειρα, αλλά και ως Οθωμανή Βελιδέ Σουλτάν και στη συνέχεια ως Δημοκράτισσα και κοσμοπολίτισσα να πορεύεται στην σύγχρονη εποχή, χωρίς να ξεχνάει το ένδοξο παρελθόν της, αλλά με βάση και αφετηρία αυτό να ξεκινά να χαράζει ένα νέο δυναμικό μέλλον.

Γνωρίσαμε την Πόλη που τόσο αγαπήσαμε μέσα από τα δημοτικά τραγούδια, τους θρύλους , τις παραδώσεις, τις ιστορίες των Πολιτών αλλά και μέσα από την πλούσια και ποικιλόγευστη πολίτικη κουζίνα.

Νοητά βρεθήκαμε στα μέρη όπου Βυζαντινοί Αυτοκράτορες, Αυτοκράτειρες, Πρίγκιπες και Πριγκίπισσες περπάτησαν και μεγαλούργησαν. Περπατήσαμε εκεί που περπάτησαν Πατριάρχες, καλόγεροι και μάρτυρες της θρησκείας μας και του έθνους μας.

Περιπλανηθήκαμε στα χαρέμια τα παλάτια, τα χαμάμ και τα τεμένη όπου έζησαν, περπάτησαν, κυβέρνησαν, δολοφόνησαν και δολοφονήθηκαν Σουλτάνοι, Σουλτάνες, Βεζύριδες, Πασάδες και χανούμισσες.  

Μια ιστορική συνέχεια 17 αιώνων.

 Γνωρίσαμε την παλιά πόλη αλλά και τη σημερινή, μοντέρνα πόλη που ζεί μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

Περιπλανηθήκαμε στις αγορές της και αναμειχθήκαμε με το ντόπιο στοιχείο και9 χαθήκαμε μες στις μυρωδιές και τους ήχους της Ανατολής.    

Γευθήκαμε τις Πολίτικες γεύσεις, αγναντέψαμε τον Βόσπορο και ξεκουραστήκαμε στα νερά του Κεράτιου.

Και πάνω απ’ όλα, τα βήματά, μας οδήγησαν στο κέντρο της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού, στο Πάνσεπτο Οικουμενικό Πατριαρχείο στο Φανάρι και νιώσαμε ότι εδώ πάλεται ζώσα και μαχόμενη η ψυχή  της ορθοδοξίας και του Ελληνισμού. 

Ζήσαμε το όνειρο.

Μέσα από αυτή την περιήγηση για λίγο ταξιδέψαμε  στην Βασιλεύουσα γνωρίσαμε την σύγχρονη Ιστανμπουλ και ονειρευτήκαμε σαν τη Χαλιμά στις 1.000 και 1 νύκτες.

Ας είναι αφετηρία και εφαλτήριο για μια επι τόπου γνωριμία με την Πόλη και να μπορέσουμε να ανακαλύψουμε κάθε γωνιά και σημείο αυτής της ένδοξης πολιτείας.

Όλοι οι τόποι και τα μνημεία  μας περιμένουν να τα ανακαλύψουμε να τα θαυμάσουμε και μαζί να ανακαλύψουμε το Μεγαλείο και την ομορφιά της Βασιλεύουσας.

      ΙΣΟΤΙΜΙΑ ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚ. ΛΥΡΑΣ : 1€ = 2 ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ  ΛΥΡΕΣ

Diexodos International Business Διεύθυνση: Αθηνάς 83, Καλλιθέα Τηλέφωνο : 210 94 00 648 210 94 00 828 Fax : 210 94 00 188 Email: : eossgr@hol.gr